رحمت الله کریمی زاده - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور. دانشجوی دکتری اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی
محتشم محمدی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور
داود صادق زاده اهری - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

اصلاحگر برای بهنژادی صفات تعیین کننده عملکرد یک محصول، به تنوع موجود و همبستگی آنها با عملکرد، نیازمند است. بررسی حاضر به منظور محاسبه تنوع، ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی و وراثت پذیری عمومی برخی صفات ژنوتیپهای نخود زراعی در دو شرایط تنش خشکی و آبیاری تکمیلی، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران و سال زراعی 90-1389 انجام شد. صفات زراعی شامل رتبه سبز، ارتفاع بوته، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، وزن صد دانه و عملکرد دانه، اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس، برای تمام صفات بهجز روز تا رسیدگی، تفاوت معنیداری (0.01>=p) نشان داد. با توجه به نتایج مقایسه میانگین صفات، ژنوتیپهای 13، 17، 16 و 19 در هر دو شرایط، عملکرد بالا و ژنوتیپهای 10 و 4 در هر دو شرایط، عملکرد پایینی نشان دادند. وراثتپذیری محاسبه شده صفات به جز روز تا رسیدگی، در شرایط دیم 80-60 درصد و در شرایط آبیاری تکمیلی 85-70 درصد بود. در شرایط دیم، عملکرد دانه همبستگی منفی و معنیداری(0/01>=p) با صفات ارتفاع و روز تا گلدهی به ترتیب با میزان 0.99- و 0.85- داشت و این نتیجه نشاندهنده اهمیت زودرسی و پاکوتاهی برای داشتن عملکرد بالا در شرایط دیم میباشد.

تنوع، نخود، وراثت پذیری و همبستگی