پروانه اسلامی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات
مصطفی ولیزاده - گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز
مژگان شکوری - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات
ابراهیم دورانی - گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز

به منظور ارزیابی تنش کمبود آب در فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان و فیزیولوژیکی، دو آزمایش جداگانه در سال زراعی 1391 بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. یک آزمایش با آبیاری عادی (هر 5 روز یکبار) و آزمایش دیگر در شرایط کمبود آب (هر 10 روز یکبار) پیاده شد. در هر دو آزمایش 11 ژنوتیپ از هرکدام از سه نوع لوبیا یعنی سفید، چیتی و قرمز به همراه سه رقم اصلاح شده اختر، دهقان و D81083 (در کل 36 ژنوتیپ) مورد مطالعه قرار گرفت. صفات فیزیولوژیکی شامل درصد آب نسبی (RWC) و مقاومت روزنهای بود که در همه واحدهای آزمایشی مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین، فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) در نمونه برگی حداقل سه گیاه از مزرعه جمعآوری و با الکتروفورز در ژل آکریلآمید افقی 8% مورد مطالعه قرار گرفت. در هر دو شرایط آبیاری آنزیم CAT با ایزوزیم POX1 همبستگی مثبت و معنیدار نشان داد. در شرایط آبیاری عادی بیشترین ضریب همبستگی مثبت و معنیدار، POX1 با POX2 و در کمبود آب به ایزوزیم POX2 با POX3 مربوط بود. در هر دو شرایط مقاومت روزنه با RWC همبستگی مثبت و معنیداری نشان داد. در شرایط آبیاری عادی آنزیم منفرد CAT و ایزوزیم POX3 با مقاومت روزنه همبستگی منفی و معنیدار و در شرایط تحت تنش کمبود آب فعالیت آنزیم CAT با RWC همبستگی منفی و معنیدار و ایزوزیم POX1 با RWC همبستگی مثبت و معنیدار نشان داد.

پراکسیداز، تنش خشکی، کاتالاز، مقاومت روزنه ای، مقدار آب نسبی برگ