سولماز فیروزی - کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
مصطفی ولیزاده - گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز
سیدابوالقاسم محمدی - گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز

گندم از مهمترین گیاهان زراعی جهان میباشد. بنابراین ارزیابی واکنش ژنوتیپهای گندم در برابر تنشها ضروری است. در این راستا، اثر تنش خشکی بر میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز (POX) در سه گروه از گندمهای پاییزه حساس، بینابین و متحمل به خشکی در مرحله پنجه زنی در سه شرایط آبی عادی (FC=90) ، تنش متوسط (FC=60) و تنش شدید (FC=30) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی (گلدانی) در سه تکرار اجرا شد و در مرحله پنجه زنی فعالیت آنزیم فوق با الکتروفورز در ژل آکریلامید افقی 7/5% تجزیه گردید. در این بررسیها چهار ایزوزیم برای POX، شناسایی شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تنش خشکی اثر معنیداری در فعالیت کلیه ایزوزیمهای مورد مشاهده داشت. در سه گروه از ژنوتیپهای گندم از لحاظ فعالیت آنزیمهای POX1 و POX2 اختلاف معنیدار مشاهده شد. میزان فعالیت آنزیمی در تنش شدید خشکی نسبت به حالت عادی افزایش یافت به طوریکه درصد افزایش فعالیت آنزیمی POX4 ،POX3 ،POX2 ،POX1 به ترتیب 39، 86، 75 و 20 بود. با وجود این، اثر متقابل تنش × گروه برای POX2 و POX3 معنیدار بدست آمد. به طوریکه میانگین فعالیت این آنزیمها برای ژنوتیپهای گروه حساس گندم در سه شرایط آبی (عادی، تنش متوسط و تنش شدید) اختلاف معنیداری با هم نداشتند، در حالیکه ژنوتیپهای متحمل و بینابین در برابر شرایط خشکی پاسخهای معنیدار و متفاوتی داشتند.

گندم، تنش خشکی، آنزیمهای آنتی اکسیدان، الگوی ایزوزیمی