مطالعه ترکیب پذیری برخی صفات زراعی در آفتابگردان به روش لاین × تستر

به منظور ارزیابی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاینهای اینبرد آفتابگردان استخراج شده از جوامع فرانسوی و نیز هتروزیس موجود در ترکیب بین این لاینها و دو لاین نر عقیم هیبریدهای حاصل از تلاقیها که از روش لاین × تستر به دست آمده بودند مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد ارزیابی عبارت بودند از: تعداد روز تا پنج درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، قطر طبق، ضخامت طبق، ارتفاع بوته، مساحت برگ، طول دمبرگ، وزن هزار دانه، درصد روغن و عملکرد دانه. تجزیه واریانس صفات بیانگر وجود اختلاف معنی دار بین ژنوتیپها برای کلیه صفات بود. اثر والدین در برابر دورگها در تجزیه تیمارها، برای تمام صفات به جز صفات تعداد روز تا پنج درصد گلدهی و طول دمبرگ اختلاف معنی داری داشتند که نشان دهنده وجود هتروزیس برای این صفات است. تجزیه اثر تلاقیها به اجزای مربوط نشان داد بین ترکیب پذیری خصوصی والدین تفاوت معنی دار وجود دارد، از اینرو میتوان گفت که اثرات غالبیت در بیان این صفات نقش مهم ایفا میکند. بین ترکیب پذیری عمومی لاینها از لحاظ تمام صفات اختلاف وجود داشت که ممکن است بیانگر نقش اثرات افزایشی در کنترل این صفات در لاینهای مورد مطالعه باشد. ترکیبات T1 × L1 و T1 × L3 ،T1 × L7 ،T2 × L9 ، T2 × L11 در بین ترکیبات دورگها از لحاظ صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه در زمره ترکیبات برتر بوده و میتوان از والدین آنها در برنامههای تولید ارقام هیبرید استفاده کرد.

Keywords:

آفتابگردان , ترکیب پذیری عمومی و خصوصی , تجزیه لاین × تستر