نبی خلیلی اقدم - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، سقز، ایران
افشین سلطانی، - استاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،
ناصر لطیفی - استاد گروه تولیدات گیاهی دانشگاه غیرانتفاعی -غیردولتی بهاران
فرشید قادری فر - استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

جوانه زنی بذور سویا در طی انبارداری با سرعت بالایی نسبت به بذر سایر گیاهان کاهش پیدا میکند. بنابراین کمی کردن روابط بین شرایط انبار و قابلیت حیات بذر به تولید کنندگان بذر کمک میکند تا بتوانند توان حیات بذرها را با ویژگیهای انبار موجود پپش بینی کنند. از این رو این تحقیق برای تعیین ضرائب قابلیت حیات در دو ر قم سویا (سحر و دی پی ایکس) با 5 سطح رطوبتی (7/5، 9، 15، 12 و 18 درصد) و 6 دما (25، 30، 35، 40، 45 و 50 درجه سانتیگراد) در آزمایشگاه بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان باجرا درآمد. بذور از محتوی رطوبتی اولیه (7/87 درصد) با اضافه نمودن آب به فویلهای آلومینیومی محتوی بذر و یا با خشک کردن در سیلیکاژل (هر دو روش در دمای 20 درجه سانتیگراد) به سطوح رطوبتی مورد نظر رسیدند و سپس در معرض تیمارهای دمایی در دستگاه انکوباتور قرار گرفتند. نمونه برداری از هر تیمار دمایی- رطوبتی در فواصل زمانی مشخص صورت گرفت. منحنیهای تعادل هیگروسکوپیک نیز با استفاده از محلولهای نمکی مختلف رسم شدند. ضرایب قابلیت حیات برای دو رقم دی پی ایکس و سحر به ترتیب عبارت بودند از: CW=1.636,1.762 و KE=5.0833 و CQ=0.00059,0.00029 و CH=0.0076,0.0365 . بیشتر تنوع مشاهده شده بین دور قم مربوط به ضرایب رطوبتی KE و CW بود (سطح 5 درصد). دو رقم از نظر ضرایب دمائی CHt و CQ با هم دارای اختلاف معنیداری نبودند. ضرائب تعیین شده برای سویا در این تحقیق با ضرائب بدست آمده برای همین گیاه توسط سایر محققان متفاوت بود. این مسئله گویای اختلاف ارقام در واکنش به تغییر شرایط محیطی در طی دوره انبارداری است و در نتیجه برای استفاده از این معادله باید از ضرایب خاص هر رقم استفاده کرد.

ضرایب قابلیت حیات، رقم سویا، جوانه زنی