نسیبه پورقاسمیان - استادیار مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر، گروه زراعت و اطلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان
پرویز احسان زاده - دانشیار دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه صنعتی اصفهان
روح الله مرادی - استادیار مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر، گروه زراعت و اطلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان

به منظور بررسی پاسخ به تنش اکسیداتیو ناشی از کادمیوم در ارقام مقاوم و حساس گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) آزمایشی فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشکده زیست شناسی دانشگاه استکهلم سوئد و در اتاقک رشد در محیط کشت هیدروپونیک با شرایط کاملا کنترل شده مورد بررسی قرار گرفت. سه سطح آلودگی به کادمیوم (0، 1، 20 میکرومولار) بر سه ژنوتیپ گلرنگ اعمال گردید. پارامترهای شاخص مقاومت به کادمیوم، پراکسیداسیون لیپید برگ،نسبت کادمیوم باند شده با دیواره سلولی ریشه، میزان فعالیت آنزیم سوپراکسید دسموتاز (SOD) و مکان تشکیل سوبرین لاملا پس از دو هفته قرار گرفتن در محیط آلوده اندازه گیری شدند. با توجه به شاخص مقاومت به کادمیوم و پراکسیداسیون لیپیدها ژنوتیپ AC-Sterling، اراک و Saffire به ترتیب به عنوان ژنوتیپهای مقاوم، حساس و نیمه حساس به کادمیوم شناخته شدند. بیشترین و کمترین غلظت کادمیوم باند شده با دیواره سلولی ریشه در سطح 1 میکرومولار به ترتیب مربوط به AC-Sterling و اراک بود، درحالیکه در سطح 20 میکرومولار ژنوتیپها به لحاظ این صفت تفاوت معنیدار نداشتند. اوج فعالیت آنزیم SOD برگ ژنوتیهای Saffire و اراک در سطح 1 و AC-Sterling در 20 میکرومولار مشاهده شد. همچنین مکان تشکیل سوبرین لاملا بین ژنوتیپهای مورد مطالعه متفاوت نبود.

پراکسیداسیون لیپید،کادمیوم، گلرنگ و سوپر اکسید دسموتاز