پرویز فیضی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد
علی فرامرزی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد
سلیم فرزانه - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

به منظور بررسی تحمل هیبریدهای حاصل از تلاقی لاینهای امیدبخش چغندرقند به خشکی در مرحله رشد گیاهچه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل 20 ژنوتیپهای چغندرقند (بذرهای حاصل از تلاقی پنج پایه مادری سینگل کراس (SB37×28874 ،261×231 ،7112×SB36 ،7112×436 و 419×SB36 ) با چهار پایه پدری گرده افشان (S1-88239 ،FC709-2/24 ، SHR.1-P.12 و F-8662) که در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل صورت گرفته بود و فاکتور دوم شامل پتانسیلهای اسمزی (با چهار سطح 0، 2-، 4- و 6-) بود. برای ایجاد پتانسیلهای اسمزی مختلف، از پلی اتیلن گلایکول 6000 استفاده گردید. بررسی رشد گیاهچه (تعداد بذر جوانه زده نرمال، تعداد بذر جوانه زده غیر نرمال، طول و وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه)در حوله کاغذی انجام گرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی، تمام صفات ارزیابی شده را تحت تاثیر قرار داد و روند تغییرات در اثر تنش خشکی در بین ژنوتیپهای مورد مطالعه متفاوت بود. با افزایش تنش خشکی درصد بذر سبز شده، طول ریشه چه، طول هیپوکوتیل، وزن تر و خشک ریشه چه و هیپوکوتیل به طور معنیدار کاهش یافت و درصد گیاهچه های غیرنرمال افزایش یافت. درصد بذر سبزشده در تیمار شاهد 74/73 درصد بوده که با افزایش تنش خشکی به 6- بار درصد سبز به 37/86 درصد رسید یعنی درصد سبز در حدود 50 درصد در تنش خشکی 6 - بار کاهش نشان داد. ژنوتیپهای F-8662× 7112*436 و S1-88239× SB36*7112 در سطوح مختلف تنش خشکی دارای بیشترین درصد بذر سبزشده، طول ریشه چه، طول هیپوکوتیل، وزن تر ریشه چه و هیپوکوتیل بودند.

تنش خشکی، رشد کیاهچه، چغندرقند بذری