حوریه رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه شاهرود
خلیل اژدری - دانشیار گروه آب و خاک دانشگاه شاهرود
صمد امامقلی زاده - استادیار گروه آب و خاک دانشگاه شاهرود

پلها از جمله مهمترین و پرکاربردترین سازههای رودخانهای هستند که از دیرباز مورد استفاده بودهاند و همه ساله در اثربروز سیلاب در رودخانهها، تعداد زیادی از پلها درست در زمانی که بیشترین نیاز به آنها وجود دارد، تخریب میگردند.وقوع آبشستگی در اطراف تکیهگاه پلها یکی از عمدهترین دلایل تخریب آنها میباشد، بنابراین حفاظت از پلها در برابر آبشستگی ضروری است. روشهای مهار و جلوگیری از آبشستگی بر اساس مطالعههای انجام شده برروی مکانیزمآبشستگی بنیاد گذاشته شده است. یکی از این روشها استفاده از آبشکن است. آبشکنها سازههای هیدرولیکی هستند که جهت جلوگیری از فرسایش سواحل رودخانهها مورد استفاده قرار میگیرند. در این تحقیق با استفاده از آبشکنTشکل با چهار نسبت0/2و0/5و2و5 برای طول بال (نسبت بال بالادست به بال پاییندست) و در فاصلههای18و9و27و36و45 سانتیمتر از تکیهگاه، میزان آبشستگی ایجاد شده در دماغه تکیهگاه تحت اثر دبیهای0/018و0/02و0/022و0/024و0/026 مترمکعب بر ثانیه بررسی شده است. نتایج نشان میدهد در شرایط یکسان هیدرولیکی و به ازای طول و نسبت مشخصی برای بال، با افزایش فاصله نسبت به تکیهگاه، حداکثر عمق آبشستگی کاهش مییابد که این کاهش در فاصله1/5تا2/5 برابر طول تکیه گاه، بیشترین مقدار را دارد.

آبشستگی، آبشکنTشکل، طول بال آبشکن، تکیهگاه پل