اصولی برای طراحی بخش بستری بیمارستان با هدف پاسخگویی به نیازهای روانی انسان با تمرکز بر حواس پنجگانه

توجه به تأثیرات همه جانبهی فضاهای بهداشتی- درمانی بر بیماران، از اهمیت بسزایی برخورداراست، بدین سبب در طراحی این فضاها نهتنها به جسم بیمار، بلکه به روان او نیز باید توجه شود؛ چه بسا کهبرخی از بیماریهای جسمی ریشه در روان انسان دارند. چنانکه میدانیم روشهای درمان تنها به روشهای دارویی خلاصه نمیشوند و حتی از گذشتههای دور نیز از روشهای غیر دارویی که روان انسان را هدف قرارمیدادهاند، برای بهبود وضعیت بیماران بهره گرفته میشده است. روح فضا که بازخورد مستقیم کالبد معماری آن است یکی از اولین و ضروریترین پارامترها در درمان به روش غیرداروییست؛ اما امروزه در طراحی معماریاین فضاها، تنها به روابط فضایی و باید و نبایدهای متاثر از استانداردهای پزشکی پاسخ داده شده است و به نحوی معماری نقشی بسیار محدودتر از آنچه قادر به بروز آن است ایفا میکند؛ فراهم کردن آرامش روانیبیماران که به کمک کالبد بنا میتوان به آن پرداخت حلقهای گمشده محسوب میشود و به همین سبب فضاهای درمانی فضاهایی خشک، بیروح و کسالتبارند. رسیدن به راهکارهایی برای روحبخشی به فضا بهمنظور تسریع در روند بهبودی بیماران از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این نوشتار از روش توصیفی برای رسیدن به نتیجهای منطقی در این زمینه استفاده شده است. با توجه به اهمیت حواس پنجگانه در درک فضا وهمچنین تئوری حواسپرتی مثبت در روانشناسی، تلاشی در جهت یافتن مابهازای کالبدی این عوامل در بخش بستری با توجه به اقامت طولانیتر بیماران و همچنین بالابودن سطح هوشیاری آنها در این بخشها صورت گرفته است. از آنجا که اسلام کاملترین دین الهی است و به همهی ابعاد وجودی انسان پرداخته؛ ازنظریات علی(ع) و اندیشمندان مسلمانی چون ابوعلی سینا و سهروردی بهره گرفته شده است. این مقال با تاکید بر حدیث علی(ع) که در آن به همهی ابعاد وجودی انسان اشاره شده و تمرکز بر روی یکی از این ابعاد که میتواند نقش پررنگتری در فضاهای بهداشتی- درمانی بازی کند؛ گردآوری شده است.

Keywords:

حواس پنجگانه , بخش بستری , حواسپرتی مثبت , ابعاد وجودی , فضاهای بهداشتی- درمانی