زهرا عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل؛

انسان موجودی اجتماعی است وتعاملات اجتماعی دربراورده ساختن نیازهای اجتماعی وروانی افراد جامعه خصوصا کودکان و سالمندان نقش منحصربفردی دارد اما فقدان فضاهای اجتماعی حمایت کننده که با جذب افراد و گروه هایمختلف و ایجادشرایط مناسب برای شکل گیری تعاملات اجتماعی میتوانند انسان ها رادرتکمیل رشدروانی و اجتماعی شان یاری دهند نیاز به یک استراتژی جامع برای طراحی و شهرسازی پایدار را روشن می کند. محدودیت های موجوددر شهرهای بزرگ، منجر به گسترش ساخت مجتمع های مسکونی و کاهش سهم حیاط خصوصی در معماری معاصر گردیده است. فضای باز مسکونی علاوه بر تامین نور و روشنایی فضاهای داخلی و تهویه ی طبیعی، به عنوان فرصتی برای ارتباط بیشتر با طبیعت و مکانی برای تعاملات اجتماعی است. با توجه به محدودیت فضای داخلی واحدهای مسکونی وسابقه ی سنتی حضور حیاط در زندگی ایرانی، فضای باز مجالی برای گسترش عملکرد فضای داخلی و رابطه ی آن با فضای بیرون است. بنابراین بازنگری و شناخت وضع موجود فضای باز، زمینه ساز طراحی آگاهانه تر فضاهای باز مسکونیدر آینده است. در این مقاله ابتدا به تعریف فضاهای باز و سیر تحول حیاط در معماری ایرانی و الگوی فضاهای باز دردوران معاصر اشاره شده، سپس به نقش فضاهای باز در مجتمع های مسکونی و نحوه تاثیر طراحی بلوک های مسکونی و فضای باز بین آنها بر تعاملات اجتماعی، پرداخته می شود. روش پژوهش، پیمایش از طریق مشاهده ی اسنادی است.

مجتمع مسکونی، فضاهای باز، حیاط، تعاملات اجتماعی، فضاهای جمعی