مرتضی مبلغ - دانشجوی دکتری پژوهشگاه امام خمینی (ره)
مجتبی زروانی - دانشیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه تهران

محی الدین ابن عبدالله حاتمی طائی اندلسی، ملقب به شیخ اکبر و مشهور به ابن عربی، متوفای 628 هجری قمری، از صوفیان و عارفان بزرگ اسلامی است که با ظهور وی عرفان اسلامی به تدریج رنگ و بوی تازه ای یافت و در مسیر ویزه ای قرار گرفت. مهمترین وجه عرفان ابن عربی عبارت بود از بیان حقایق و مکاشفات عرفانی در ساختار یک منظومه علمی و نظری که تا پیش از وی سابقه نداشت. شیخ اکبر در ارائه حقایق عظیم و لطایف دقیق و ظریف عرفانی آنچنان نبوغ و هنرمندی از خود نشان داده است که تاکنون در عالم تصوف،کسی یارای خروج از مرزهای ساختار نظری عرفان او و درافکندن طرحی جدید را پیدا نکرده است. صوفیان و عارفان محقق پس از او عمدتاً میراث دار و شارح مکتب او بوده اند. حتی مخالفات سرسخت ابن عربی نیز نتوانسته اند از نفوذ گسترده او خود را بر کنار نگاه دارند.

ابن عربی، عرفان نظری، تصوف