مصطفی جوزی - مدرس دانشگاه پیام نور

شعر و موسیقی ارتباط تنگات نگی با یکدیگر دارند . اما امروز ه به دلیل گستر ش فراوانی که هر یک از آنها یافته اند، از هم جدا شده اند. با وجود این، هنوز هم بین شعر و موسیقی پیوندی دیرینه برقرار است؛ به گونه ای که هر کدام بدون دیگری ناقص و نارسا است . به ویژه ، موسیقی که بدون شعر طراوت لازم را ندارد . در این مقاله سعی شده است اصطلاحات موسیقی مستعمل در دیوان خواجو مورد بررسی قرار گیرد و ارتباط بین نغمات موجود مقا م ها، شعبه ها و آوازها تبیین شود . به این معنا که اگر شاعر مث لا در بیتی به مقام «راست» و «اصفهان» اشاره کرده است، تقارن این دو اصطلاح در کنار یکدیگر از روی تصادف نبوده است، بلکه شاعر به ارتباط موسیقی این دو مقام و تناسب نغمات بینآنها نظر داشته است . در این راستا برای اثبات گفته خویش از کتب قدیم موسیقی نظیر «مقاصد الالحان» و «جامع الالحان» مراغی و «بحورالالحان» فرصت الدوله شیرازی و کتب امروزی موسیقی و مقالات موجود استفاده گردیده است.

اصطلاحات موسیقی، پیوند شعر و موسیقی، خواجوی کرمانی