سیدحبیب الله آیت الهی - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس
محمدعلی خبری - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
محمود طاووسی - استاد دانشگاه تربیت مدرس
سیدحبیب الله لزگی - استادیار دانشگاه تربیت مدرس

در قرآن کریم سرگذشت بسیاری از پیامبران با قصه بیان می شود. از جمله قصه یوسف (ع) که به زندگی این پیامبر می پردازد. این سوره صد و یازده آیه دارد. سه آیه نخست و ده آیه آخر غیرداستانی و آیات دیگر بدون آنکه آیه های غیرداستانی، تسلسل آنها را بر هم بزند، داستان را بیان می کنند. هدف قرآن داستان پردازی نیست، ولی این سوره بسیاری از جنبه ها و عناصر داستانی متعارف در ادبیات داستانی را دارد. هدف این مقاله بررسی فراوانی عناصر داستانی، در این قصه است. مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است و طی آن به بررسی و تحلیل عناصر داستانی نظیر زاویه دید، طرح، ساختار، اندیشه (تم و موضوع)، کشمکش، شخصیت، شخصیت پردازی، گفت و گو، زمان و مکان می پردازد. قصه یوسف، تنها قصه قرآن کریم است که از ابتدا تا انتهای آن، در یک سوره والای قرآن کریم، آشنایی با فرهنگ مذهبی، تعلیم، تربیت، هدایت و عبرت آموزی انسان، در قالب یک داستان بیان شده است. پرداخت عناصر داستانی در این قصه به گونه ای است که مخاطب دربرخورد با آن به مثابه یکی از شخصیت های داستان حضور فعال دارد.

قرآن، داستان، عناصر داستانی، قصه حضرت یوسف (ع)