بررسی رابطه زمان و تعلیق در روایت پادشاه و کنیزک

پیدایش شیوه های تازه روایت در دو قرن اخیر، موجب پیشرفت روزافزون علم روایت شناسی در دهه های اخیر شده است. از جمله این مباحث، مقوله زمان درروایت است. یکی از محققانی که به چگونگی زمانمندی در روایت پرداخته ، ژرار ژنت فرانسوی است که نظر خود را در قالب سه مبحث «نظم، تداوم و بسامد» مطرح کرده است. از آنجا که مطالعه دقیق عناصر سازنده یک روایت و بازنمود قوانین حاکم بر آن، ما را در شناخت بهتر سازوکار و روابط درونی عناصر روایییاری می دهد؛ در این مقاله براساس نظریه ژنت، نشان می دهیم که چگونه مولانا، به عنوان یک داستانپرداز کلاسیک، از تمام ظرفیت های ادبی- روایی عنصر زمان در حکایت «پادشاه و کنیزک» در مثنوی بهره می برد و در مسیر حرکتش از زمان تقویمی به زمان روایی، با استفاده مناسب از تغییر در نظم خطی زمانپی رنگ و تفصیل و تکرار در شرح برخی کنشها، نوع خاصی از زمانمندی را ایجاد می کند که ارتباطی مستقیم و معنادار با القای حس تعلیق و انتظار در مخاطبداستان دارد.

Keywords:

داستان نویسی , روایت شناسی , زمان , تعلیق , ژرار ژنت , مولانا , مثنوی معنوی , پادشاه و کنیزک