حسین نوین - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محق ق اردبیلی

در نگرش جامعه شناختی ادبی، ادبیات هر دوره ، علاوه بر رویکردهای زیباشناختی و هنری ، نقش آشکار و قابل اعتمادی در شناسایی جلوه هایگوناگون اجتماعی و فرهنگی جامعه دارد. جهان بینی نویسنده که متأثر از آگاهی های طبقاتی و اجتماعی است، بخش عظیمی از اثر ادبی او را تشکیلمی دهد. سیمین دانشور، در مجموعه ی داستانی شهری چون بهشت، با نگرش ی جامعه شناختی به تبیین و معرفی سیمای افسرده زنان ایرانی و سایر قشر هایدرمانده و ضعیف در دوره ای خاص از تاریخ گذشته ی ما می پردازد. او تحجر گرایی و خرافه پرستی سنتی را عامل عقب ماندگی مردم می داند که با نفوذو دخالت استعمارگران غربی، به خصوص آمریکا، قو ت بیشتری می یابد. توجه به فرهنگ و تمد ن باستانی ایران و اعتقادات اصیل دینی و تکیه برتوانمندی های ملی در رویارویی با استعمار و رفع تبعیض، عامل موثر و تعیین کننده ای است که دانشور در مجموعه داستانی شهری چون بهشت ، بهخصوص در داستان ،« عید ایرانی ها » ، به آن توجه دارد. لحن بیان و سبک نویسندگی و صحنه پردازی داستانی نویسنده، نمادین است وبا القاء معانی و مفاهیم داستان، همخوانی و همسویی دارد.

جامعه شناختی داستان، سیمین دانشور، شهری چون بهشت، داستان عید ایرانی ها