صدیقه (پوران) علیپور - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، عضو گروه پژوهشی ادیان پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران

نقد امری انتزاعی است که از واکنش ذهنی خواننده نشئت گرفته و موجب تحلیل متنی می شود، هر چند برخی از متفکران، آن را تنها تعیین کننده ارزش آثار به شمار می آورند. در نقد، اساساً با دو رویکرد (ارزیاب و تحلیل گر) مواجه هستیم که ما را به دو پدیده خوانش و تأویل بر مبنای قاعده در زمانی (مؤلف مدار و تاریخ مدار) و قاعده هم زمانی (متافیزیک متن و واکنش خواننده) درگیر می سازد و خواننده منتقد، متن را با تمامی بافت پیچیده ساختاری اش، به کمک عناصر پنهان و آشکار برون متنی و درون متنیف نقد می کند. این مقاله با قبول باور فوق،ابتدا نظریات و ضدنظریات موجود را درباره نقد بررسی کرده؛ سپس ضمن ترسیم دیاگرام نقد، به تفسیر آن به عنوان یک شبکه هوشمند ارتباطی، از منتقد به متن و جهان متنبت می پردازد.

نقد، انواع نقد، منتقد، عوامل درون متنی، عوامل برون متنی