مهناز آزاد منش - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان شناسی همگانی دانشگاه فردوسی مشهد
شهلا شریفی - دانشیار زبان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

این پژوهش به بررسی مقایسه ای نشانه های بازخوردی در مکالمات تلفنی زبان فارسی و انگلیسی از نظر بسامد، نوع، نقش و جایگاه آنها در گفتار می پردازد، نشانه های بازخوردی، واژگان و اصواتی مانند: «بله»، «جداً»، «hmm»، «mm» و ... هستند که به کرات در مکالمه ها شنیده شده و به سخنگو می فهمانند که سخنانش چگونه درک می شود. در واقع، شنونده با تولید نشانه های بازخوردی موضوع خود را نسبت به سخنان گوینده نشان می دهد. در نتیجه، این کلمات بر پیشبرد هر چه بهتر مکالمات تأثیر می گذارند. با وجود اینکه نشانه های بازخوردی در تمام زبان های دنیا وجود دارد، کاربرد آنها از زبانی به زبان دیگر متفاوت است. دادههای تحقیق شامل 300 دقیقه مکالمه تلفنی انگلیسی آمریکایی و مکالمات تلفنی فارسی دات با کسب مجوز از مؤسسه گویش پرداز اخذ و داده های انگلیسی از تحقیق و اناروک گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده برخی شباهت ها و تفاوت ها در بسامد، نقش و مکان نشانه های بازخوردی در زبان انگلیسی و فارسی است. از تفاوت های دو زبان می توان به بسامد نشانه های بازخوردی اشاره کرد، بسامد نشانه های بازخوردی در زبان فارسی (1691 مورد) بیشتر از زبانانگلیسی (1473 مورد) بودهاست. پرکاربردترین نشانه بازخوردی در هر دو زبان، نشانه های بازخوردی کوتاه بوده اند و از نظر جایگاه، محتمل ترین مکان ظاهر شدن این نشانه ها، پایان سازه های نحوی بوده است. همچنین، اکثر نشانه های بازخوردی،نقش نشان دادن درک و فهم را داشته اند. با این حال در بین دیگر صورت ها و نقش های نشانه های بازخوردی در مکالمات زبان فارسی و انگلیسی تفاوت هایی وجود دارد.

نشانه های بازخوردی، مکالمات تلفنی، گوینده و شنونده