هادی خانیکی - استادیار گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

در این مقاله تلاش شده است با تمسک به تنوعات فلسفه سیاسی مدرن، الگوهایی که هر یک به نحوی مستعد پذیرش ایده گفت وگوی تمدنها هستند، طبق ه بندی شوند . این الگوها در قالب سه دسته نظریه «لیبرالی مصلحت جویانه» ، «لیبرالی متکی بر پیوند اخلاقی» و «غیر لیبرالی متکی بر همبستگی سیاسی» قابل طرح هستند . هابرماس، گادامر، باختین و فیلسوفان اجتماع گرا نظریه پردازانی هستند که می توانند ذیل این تقسیم بندی ها مورد مطالعه قرار گیرند. بخش دوم مقاله به بررسی الگوهای پدید آمده در عرصه ارتباطات طی سه دهه پایانی قرن بیستم و توصیف مختصر ویژگی های هر یک اختصاص دارد . نظم پارادایمی نخست عمدتاً دربرگیرنده یک الگوی نقاد به نظم سرمای هدارانه در عرصه جهانی است، الگوی پارادایمی دوم به روایت هابرماس از ارتباط قرابت بیشتر دارد و الگوی سوم به مبانی نظری اجتما ع گرایان نزدیک می شود. بخش سوم مقاله در پی آن است که به اعتبار نظریه ها و سرمشق های مطرح شده به وجوه عمده فلسفی و سیاسی که ایده گفت وگوی تمدنها را به نظریه علمی نزدیک می کند، بپردازد . بر این اساس می توان پیوندهای بیشتری میان اندیشه های «اجتماع گرا» و ایده «گفت و گوی تمدنها» برقرار کرد.

اندیشه های اجتما عگرا، باختین، گادامر، گفت و گوی تمدنها، نظریه لیبرال، هابرماس