نسیم کاهیرده - مدرس گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور واحد دزفول
مهری بهار - استادیار گروه علوم ارتباطات دانشگاه تهران

مناسک عزاداری عاشورا، در دوره های مختلف تاریخی علاوه بر صورت بندی هایی مختلف، پذیرای دیدگاه های نظری و گفتمان های متنوعی نیز بوده است. این گفتمان ها تحت تأثیر اوضاع اجتماعی- سیاسی ساخت یافته و امکان رشد و بازتولید نظام فکری خاص خود و تأثیر آن بر جامعه را می یابند و به جهت این تأثیرگذاری بررسی پیرامون گفتمان های مذکور از منظر جامعه شناختی ضرورت می یابد و آنچه در ادامه می آید نتیجه پژوهشی است در این باره، که توصیف ویژگی های گفتمان های متأثر از محتوای مناسک عاشورا و همچنین تفسیر معانی مورد نظر این گفتمان ها را مدرنظر داشته است. اینتحقیق به روش کیفی و با اتکا به نظریات دورکیم و روش تحلیل گفتمان فرکلاف به بررسی محتوای نشریات مرتبط با موضوع عاشورا که در سال 1389 چاپ شده پرداخته (با استفاده از نمونه گیری نظری هدفمند و ناهمگون) و در نتیجه آن سه نوع گفتمان :1. گفتمان علمی- آکادمیک 2.گفتمان ادبی- هنری 3.گفتمان کلامی- فقهی تشخیص داده شده است.

مناسک، عاشورا، گفتمان، تحلیل گفتمان، گونه های گفتمانی، پرکتیس گفتمانی