عیسی ابراهیم زاده - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان
سید نجف موسوی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه ارومیه
علی باقری کشکولی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

آمایش سرزمین به عنوان یک پروزه یکپارچگی بازتاب مباحثات گسترده تر در دولت و فراتر از آن است. در رابطه با تغییر جهت به آمایش سرزمین ، زمانی که نقش تصوری برنامه ریزی با وظایف تنظیمی خود روبرو می گردد تنش ها به شدت احساس می شوند و در این شرایط یک سیستم آمایش سرزمین که توسعه را به شیوه ای کارامد و موثر و منصفانه هدایت کند مولفه اصلی نظارت دقیق مطرح می شود. دستیابی شهروندان به فرصت ها، بهداشت، رفاه و شانس زندگی اساسا تحت تاثیر الگوهای توسعه است که همواره در تدوین برنامه های بلند مدت با نگاه به سرزمین در کشوری با وسعت جغرافیایی ایران که سابقه بیش از 60 سال برنامه ریزی را تجربه کرده است مدنظر بوده است اما مسائلی چون عدم تعادل های چشم گیر منطقه ای ، ناهماهنگی های بین بخشی ، رشد غول آسای پایتخت، ناکارآمدی شبکه زیرساختی کشور و غیره ضرورت توجه جدی به سرزمین و اتفاقاتی که در آن عرصه می افتاد را الزامی نموده بود. اما علیرغم اینکه مطالعات امایشی چنین برنامه هایی شروع شد ولی با تعطیلی سازمان مدیریت و برنامه ریزی از سوی دولت نهم عملا ادامه مطالعات آمایش سرزمین دچار سردرگمی گردید. با این وجود در سال جاری (1391) آمایش سرزمین استانی که فاز یک آن (شناخت وضع موجود) در سال های 85-1384 انجام گرفته بود پس از یک وقفه 6-5 ساله مجددا مطالعات فاز دوم آن (تدوین استراتژی) شروع شده و انتظار می رود که در آینده نزدیک پس از اتمام این دو فاز و فاز سوم آن (تدوین طرح ها و برنامه ها) شاهد در اختیار داشتن برنامه آمایشی جامع و مانع و کامل در سطوح ملی و منطقه ای داشته باشیم و مهمتر از آن شاهد اجرای چنین برنامه جامع و مانع در کشور باشیم.

آمایش سرزمین، مفاهیم، ضرورت ها، توسعه یکپارچه، ایران