امیر صفاری - دانشیار دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی
امیر کرم - دانشیار دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران
عیسی مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی
سمیه زنگنه - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی تهران

این تحقیق به منظور ارزیابی کاربرد ژئو مورفولوژی در برنامه ریزی کالبدی سکونتگاه های شهری و روستایی شهر اراک در محدوده ای به مساحت 54/6 کیلومتر مربع از 29127 کیلومتر مربع مساحت استان مرکزی صورت گرفته است. برای رسیدن به این هدف از نقشه های توپوگرافیف زمین شناسی، تصویر ماهواره ای لندست (ETM)، نقشه محدوده شهر اراک، امارهای اقلیمی محدوده مورد مطالعه استفاده شد. تحلیل مربوط به محدودیت ها و یا قابلیت های مربوط به توسعه شهر از طریق پارامترهای ژئومورفولوژی و با استفاده از مدل منطق فازی صورت گرفت. پارامترهای موثر بر توسعه شامل عوامل شیب ، ارتفاع، زمین شناسی ، فاصله از رودخانه ، تناسب خاک، کاربری اراضی، فاصله از شهر و روستاها مورد بررسی قرار گرفتند. هر کدام از این فاکتورها از نظر اهمیتی که در موضوع تحقیق داشتند فازی سازی شده و در نهایت با استفاده از نرم افزار GIS نقشه نهایی ترسیم شد. نتایج نشان داد که مساحت نواحی با محدودیت زیاد و بسیار زیاد برابر 0.54 درصد، نواحی با محدودیت کم و بسیار کم برابر 90.58 درصد و نواحی با محدودیت متوسط 8/8 درصد از کل مساحت منطقه مورد مطالعه می باشد. همچنین مشخص شد که بخش های شمال شرق، غرب، جنوب و جنوب شرقی شهر اراک با محدودیت توسعه و بخش های شمال، شرق و جنوب غربی دارای قابلیت برای توسعه می باشند.

ژئومورفولوژی، توسعه، برنامه ریزی، شهر اراک، منطق فازی