اکبر شعبانی کیا - وزارت نیرو – سازمان انرژیهای نو ایران ( سانا )
علی نظری - وزارت نیرو – سازمان انرژیهای نو ایران ( سانا )

محدودیت منابع انرژی و مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی باعث توجه کشورهای مختلف به منابع انرژی تجدیدپذیر خصوصاً توسعه و کاربرد نیروگاههای زیست توده در جهان گردید ه است . فراوانی ، در دسترس بودن و عدم ایجاد مشکلات زیست محیطی باعث گردید که مجموعة انرژیهای تجدیدپذیر سهم روزافزونی را در تأمین انرژی ، در راستای توسعة پایدار جهانی بعهده گیرند . بر اساس آمارهای موجود 13/3 درصد از انرژی اولیه جهانی در سال 2005 از انواع انرژیهای تجدیدپذیر تأمین شده است که در این میان سهم انرژی زیست توده % 79/7 ، انرژی بر ق آبی % 16/5 ، انرژی زمین گرمایی % 3/1 ، انرژی خورشیدی % 0/29 ، انرژی بادی % 0/48 در کنار سهم ناچیزی برای انرژی جزر و مد و امواج بوده است . همچنین در آن سال انرژی تجدیدپذیر دومین منبع تأمین کنندة برق جهان با 17/9 درصد سهم بوده است که 16/1 درصد از برق جهان با برق آبی ، 1 درصد با زیست توده و 0/8 درصد توسط سایر منابع تجدیدپذیر تأمین شده است . در سال 2005 مجموع ظرفیت نصب شدة انواع نیروگاههای زیست توده در جهان به بیش از 44000 مگاوات و میزان برق تولیدی نیز به بیش از 250 تراوات ساعت رسیده است . وسعت فراوان کشور و تنوع کم ی و کیفی منابع زیست توده در ایران حکایت از وجود پتانسیل مناسب تولید برق از منابع زیست توده در کشور دارد . فراوانی منابع زیست توده از یک طرف و مشکلات فراوان ناشی از رها سازی این منابع با ارزش در طبیعت باعث توجه روزافزون سازمانها و نهادهای مختلف دولتی و خصوصی به استفاده از فناوری هضم بیهوازی به عنوان راه حلی مناسب برای تولید انرژی ( برق و حرارت ) و حل مشکلات زیست محیطی پسماندهای آلی فسادپذیر گردید . نتایج تحقیقات عملی انجام شده توسط مؤلفین در راکتورهای آزمایشگاهی و نیمه صنعتی نشان می دهد که استفاده از فناوری هضم بیهوازی و احداث نیروگاههای بیوگازی می تواند راه حلی مطمئن برای ایجاد سهم مناسب زیست توده در تولید و تأمین برق کشور در کنار حل مشکلات زیست محیطی پسماندهای آلی فسادپذیر باشد . در این مقاله نتایج مطالعات عملکرد هضم بیهوازی و تعیین پتانسیل تولید برق از پسماندهای آلی مختلف ایران شامل زباله های شهری ، پسماندهای صنایع غذایی ، فضولات دامی ، فاضلابهای شهری و صنعتی در راکتورهای بیهوازی آزمایشگاهی ) 5 لیتری ) و نیمه صنعتی ) 10/000 لیتری ) در شرایط مزوفیلیک ارائه می شود . نتایج و داده های حاصل از این کار عملی می تواند در طراحی نیروگاههای بیوگازی بزرگ و کوچک در کشور به کار رود .

انرژی ، برق ، بیوگاز، هضم بیهوازی