سجاد افرائی - دانشجوی دکتری مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی امیرکبیر دانشکده معدن و متالورژی تهران
کورش شهریار - استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر دانشکده معدن و متالورژی تهران
سید حسن خوشرو - استادیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر دانشکده معدن و متالورژی تهران

انفجار سنگ از پیچیده ترین پدیده های دینامیکی همراه با سازوکار پیچیده و عوامل متعدد تاثیرگذار است که پیش بینی خصوصیات آن را دشوار می سازد. نقش اصلی در ایجاد این پدیده را به انرژی کرنشی ذخیره شده در سنگ نسبت می دهند در این تحقیق پس از توصیف تحقیقات صورت گرفته در زمینه مدل سازی پدیده انفجار سنگ مدلی عددی ارائه شده است که با تلفیق مفهوم کرنش بحرانی ساکورائی و انرژی کرنشی الاستیک توده سنگ به برآورد خطر وقوع انفجار سنگ در مناطق مستعد می پردازد. در این مدل تنش های اصلی المان های دربرگیرنده در لحظه جابجایی جداره تونل تا مقدار بحرانی پایداری کوتاه مدت (در تکنیک ساکورایی) استخراج شده و انرژی کرنشی الاستیک المان ها محاسبه می گردد. به منظور صحت سنجی مدل عددی پیشنهاد شده شرایط حاکم بر تونل آزمایشی Mine-by شبیه سازی شد که نتایج حاصل از انطباق محل محتمل وقوع انفجار سنگ در جداره تونل که همانا محل اعمال بیشترین تنش های مماسی در دیواره تونل و عمود بر امتداد تنش برجای حداکثر است با آنچه که در واقعیت رخ داده حکایت داشت.

انفجار سنگ، انرژی کرنشی الاستیک، کرنش بحرانی