سحر نوری - کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، آب و فاضلاب- دانشگاه تهران
مجید سلیمانی بیدگلی - کارشناسی مهندسی عمران، آب و فاضلاب- دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور

آب در اثر مصرف توسط انسان ها از بین نمی رود، بلکه آلوده شده و به فاضلاب تبدیل می شود. برای تصفیه فاضلاب، روش های متعددی وجود دارد که هر کدام با توجه به شرایط جغرافیایی و آب و هوایی، مواد و مصالح در دسترس، تراکم جمعیت و... مورد استفاده قرار می گیرند. در این میان تراکم جمعیت بدلیل ارتباط مستقیم با میزان فاضلاب تولیدی، دارای اهمیت بسیاری است. اجتماع کوچک را می‏توان براساس میزان جمعیت منطقه یا میزان فاضلاب تولیدی تعریف نمود. برای رویارویی با چالش های تصفیه فاضلاب در اجتماعات کوچک، ابتدا باید نیازها را شناخت. برخی از این نیازها عبارتند از: تکنولوژی، مدیریت، سرمایه‏گذاری، آگاهی عمومی، آموزش و... تمامی این نیازها به یکدیگر وابسته بوده و به منظور دستیابی به یک سیستم یکپارچه باید به کلیه آنها توجه نمود.مطالعه روش‏های مختلف تصفیه فاضلاب در اجتماعات کوچک شامل سپتیک تانک، سیستم لاگون، راکتورهای بیولوژیکی غشایی، نیزارهای مصنوعی، برکه تثبیت، راکتور بافلدار بی‏هوازی، فیلترهای ماسه‏ای بازچرخان، استفاده مجدد از فاضلاب، پکیج تصفیه فاضلاب نشان داد که هرکدام شرایط بکارگیری و الزامات ویژه‏ای دارند. برای انتخاب روش بهینه باید به شرایط جغرافیایی منطقه، میزان جمعیت، حجم فاضلاب تولیدی، سطح سواد مردم منطقه و... توجه شود تا سیستم بخوبی عمل نموده و با شکست روبرو نشود.همواره باید در نظر داشت که یک سیستم موفق و پایدار، گستره وسیعی از معیارهای زیست محیطی، فنی و اجتماعی را پوشش می‏دهد. به همین دلیل است که برخی عملکردهای اقتباس شده از دیگر کشورها با شرایط کشور دیگر سازگاری ندارد. بنابراین انجام بررسی های اساسی در رابطه با سیستم تصفیه و دفع مناسب که موافق با شرایط و مقررات محلی باشد، امری بسیار مهم است. مناسب ترین تکنولوژی تصفیه، آن است که مقرون به صرفه از نظر اقتصادی، پایدار از نظر زیست محیطی و قابل قبول از نظر اجتماعی باشد

فاضلاب، اجتماعات کوچک، روش تصفیه فاضلاب، محیط زیست