مجید کرمانی
مینا آقائی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
فرشاد بهرامی اصل
حسین ارفعی نیا

آلودگی هوا یکی از مسائل مهم محیط زیستی در سراسر جهان محسوب می شود که سبب اثرات بهداشتی کوتاه و بلند مدت متعددی می گردد. کمی سازی و تخمین اثرات بهداشتی آلاینده های هوا، اولویت کنترل آلودگی هوا را در مقایسه با دیگر عوامل خطر مشخص می نماید. بنابراین مطالعه حاضر با هدف کمی سازی اثرات بهداشتی منتسب به آلاینده PM10 در سه شهر ارومیه، اصفهان و شیراز در سال 1390 با استفاده از مدل AirQ انجام گرفت. جهت دستیابی به اهداف این مطالعه، داده های مربوط به آلاینده مورد نظر در سال 1390 از سازمان محیط زیست شهرهای تحت مطالعه اخذ گردید و بر اساس معیارهای سازمان بهداشت جهانی و اتحادیه اروپا، داده های معتبر انتخاب شد. شاخص های آماری مورد نیاز جهت کمی سازی اثرات بهداشتی محاسبه گردید و در نهایت داده های پردازش شده در محیط اکسل به داده های ورودی و مورد نیاز نرم افزار AirQ تبدیل شد و مراحل کمی سازی اثرات با استفاده از این نرم افزار انجام گرفت. نتایج نشان داد متوسط غلظت سالیانه PM10 در سال 1390 درشهرهای اصفهان، شیراز و ارومیه به ترتیب 127، 86 و 90 µg/m3 بوده که این میزان تقریبا در شهرهای مذکور 35/6، 3/4 و 5/4 برابر استاندارد ملی و رهنمود WHO (µg/m3 20) می باشد. به ازای هر 10 میکروگرم بر مترمکعب افزایش غلظت PM10 ، میزان خطر مرگ 6/0% افزایش می یابد. تجمعی تعداد موارد کل مرگ منتسب به آلاینده PM10 به ترتیب در شهرهای اصفهان، شیراز و ارومیه حدود 542، 362 و 169 مورد می باشد که شهر اصفهان با جزء منتسب بالاتر (02/5%)، بیشترین میزان مرگ منتسب به ذرات را دارد. نتایج این مطالعه نیز همچون سایر مطالعات در این زمینه، لزوم برنامه ریزی درست و مؤثر جهت کاهش و یا کنترل آثار مخرب آلاینده های هوا از جمله ذرات معلق را آشکار می سازد.

اثرات بهداشتی، آلاینده PM10، مدل AirQ، ارومیه، اصفهان، شیراز