عبدالرضا کریمی - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه صنعتی قم
سیدحسن حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران - ژئوتکنیک دانشگاه قم
بهروز احمدپور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- ژئوتکنیک دانشگاه صنعتی قم

امروزه با گسترش روز افزون شهرها و توسعه سریع صنعت، میزان آلاینده های هوا و تولید گازهای گلخانه ای از جمله دی اکسید کربن روند رو به افزایشی را نشان می دهد. در جهان سالانه 1.6 میلیارد تن سیمان تولید می شود و به ازای تولید هر یک تن سیمان پرتلند نیاز به 1.4 گیگاژول انرژی است. لذا، در ازای تولید هر تن سیمان تقریباً یک تن گاز CO2 به اتمسفر وارد می گردد که می توان گفت هفت درصد دی اکسید کربن موجود در اتمسفر به دلیل تولید سیمان می باشد. همین دی اکسید کربن به عنوان یکی از آلاینده های مضر، نقش به سزایی را در تخریب سازه های بتن آرمه بازی می کند. تخریب بتن توسط دی اکسید کربن از طریق وقوع فرآیند آرامی به نام کربناتاسیون در بتن صورت می گیرد که موجب خوردگی میلگردهای بتن و کاهش خاصیت قلیایی آن می شود. عوامل زیادی چون غلظت گاز دی اکسید کربن، دما، رطوبت، ساختار و اجزای بتن و نوع سیمان بر روند کربناتاسیون تاثیر می گذارند. در این مقاله سعی شده مهمترین فرآیند ناشی از تاثیر دی اکسید کربن بر سازه های بتن آرمه تشریح شده و عوامل موثر بر آن مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت روش های کنترل یا جلوگیری از وقوع این فرآیند مخرب بر سازه های بتن آرمه معرفی شود. از روش های کنترل این فرآیند مخرب می توان استفاده از تکنولوژی جدید نانو که یک محصول آب پایه بوده، آب بندی عمقی بتن از طریق استفاده از مواد نفوذگر کریستال شونده که بر پایه مواد سیمانی و مواد شیمیایی واکنش پذیر است و استفاده از روان کننده آب بند که نوعی ماده افزودنی بتن است که علاوه بر توانایی افزایش کارایی بتن، قابلیت کاهش مقدار نفوذپذیری و جذب آب بتن را نیز داراست، نام برد. لذا با توجه به روند افزایشی گاز دی اکسید کربن در کشور در سال های اخیر و رشد استفاده از سازه بتن آرمه در کلان شهرها بررسی اثرات این گاز بر بتن بایستی مورد توجه قرار گیرد.

دی اکسید کربن، کربناتاسیون، تخریب سازه های بتن آرمه، سیمان، میلگرد