کامران پاشایی فخری - استادیار، زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
رقیه محمودی وند بختیاری - مدرس، زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جامع علمی کاربردی صنایع کوچک آذربایجان شرقی

از دیرباز موجودات به جهت شکل ظاهری و خصوصیات ذاتی خود؛ مورد توجه انسان ها قرار گرفته است. به سبب همین خصوصیات ظاهری و معنوی؛ نماد برخی امور را از آن خود کرده اند؛ به عنوان مثال جغد در بین مردمان مشرق زمین، نماد شومی است و در اکثر نظم و نثر، حکایات و داستان های زبان در قالب موجودی شوم که در ویرانه ها، پرسه می زند، ظاهر شده است ، این در حالی است که در میان مردمان غرب، نماد دانایی و تفکر والاست؛ همه ی این برداشت ها، به نحوه ی زندگی این پرنده بر می گردد، از آن جا که این پرنده پیوسته در ویرانه ها و خرابه ها،؛ که خبری از انسان ها نیست؛ زندگی می کند؛ نماد ویرانگی و نخوست است و از آن جا که اکثراً شب ها بیدار و درست به مانند انسان های متفکر در بالای درختی نشسته است در پهنه ی گسترده ی ادب فارسی نیز بارها از این موجود ریزنقش یاد شده و در قالب ترکیبات و استعارات و کنایات گوناگون به کار رفته است در بررسی اساطیر ملل نیز ردپای این حشره ی ظریف بال عسلی مشهود است در اسطوره های ژاپنی نماد موجودی است که گرما و آتش را برای اولین بار از ایزدان آسمان وام می گیرد.در این مقاله سعی شده است نگرش های عمیق قرآنی و اساطیر ملل به همراه دیدگاه های مختلف اندیشه مندان ادب فاری در خصوص زنبور عسل مورد بررسی و مداقه قرار گیرد.

قرآن کریم، زنبور عسل، ادب پارسی، اساطیر ملل