طاهره اختری - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه شاهد
شهلا خلیل اللهی - استادیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه شاهد

هدف مقاله حاضر بررسی شیوه حبسیه سرایی علی بن جهم و خاقانی شروانی است، مساله اصلی آن، وجوه اشتراک و افتراق مضامین، صور خیال و بیان شاعرانه آن ها در سرودن حبسیه است که به روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. علی بن جهم، شاعر عصر متوکل، از ندیمان دربار خلیفه عباسی و قربانیان دسیسه و انتقام بدخواهان و مخالفان است محور اشعار او بیان و اثبات بی گناهی، افشای دسیسه های مخالفان و تهدیدات آن هاست. خاقانی هم در قصاید خود در بیان احساس خود نسبت به دشمنان و بدگویان و اثبات بی گناهی خود می کوشد و در اشعارش از حوزه های معنایی گوناگون، از جمله نجوم و نرد.. و شگردهای چون تشبیه و استعاره کمک می گیرد. نتیجه بررسی شیوه ی حبسیه سرایی این دو شاعر نشان می دهد این دو در برخی موارد تشابهای دارند، اما از آن جا که هریک از آن ها به زبان، فرهنگ و عصر متفاوتی تعلق دارند، اما گاه در مضمون و در شیوه ی بیان آن ها تفاوت هایی نیز دیده می شود.

حبسیه، خاقانی، علی به جهم، صور خیال، طبیعت