مهدی محبتی - دانشیار دانشگاه زنجان

تاویل – و معنا و قلمروهای مرتبط با آن – در مقالات شمس تبریزی از جمله موضوعاتی است که با همه اهمیت و کارکردی که در حیطه پژوهش های عرفانی و خصوصاً، مولوی شناسی و بالاخص شناخت احوال و افعال شمس تبریزی دارد؛ هنوز چنان که باید مورد تدفیق وتحقیق قرار نگرفته است. شمس از آن جا که ذاتاً شخص و شخصیتی درون بین و رمز گرا دارد، به مسئله تاویل توجه بسیار نشان داده است و تقریباً در سرتاسر مقالات، تاویل را در تمامی ساحت ها پیش چشم داشته و از آن در جهت بسط و تحکیم افکار خویش سود برده است. در این مقاله با نگاهی به شیوه های رویکرد هرمنوتیک معاصر طبقه بندی و تحلیل نگره های تاویلی شمس تبریزی در باب ایات و روایات است و بازکرد نوع نگاه ویژه ای که او غالباً برخلاف جمهور عرفا و مفسران از این دو مقوله به عمل می آورد و بعضاً نکته هایی بسیار بدیع و ممتاز و دگرگون و عمدتاً انسان گرایانه و مردم محور – از بطن آن ها استخراج می نماید که در جای خود نیازمند نگاهی جدی و جدید و تبیینی ژرف و همه جانبه است.

تاویل، متن محوری، مولف محوری، مقالات ، انسان گرایی