باقر صدری نیا - دانشیار دانشگاه تبریز

پیوندهای فرهنگی موجود میان ایران وترکیه ریشه های تاریخی بسیار دیرینه ای دارد؛ قطع نظر ازمناسبات کهن مربوط به اعصار دوردست تاریخ، ازدوره سلجوقیان به بعد پیوندهای وثیق گوناگون در روند قرون و اعصار چنان وسعت و استحکامی یافته که در برخی مقاطع تاریخی به دشواری می توان مرزهای فرهنگی این دو سرزمین را از هم تفکیک کرد. یکی از بارزترین جلوه های این پیوند را در مناسبات ادبی میان ایران و ترکیه می توان دید.با بررسی روابط و پیوندهای ادبی میان دو ملت می توان آن را به دو دوره عرصه ماقبل تجدد (عصر سلجوقی، عثمانی) و ما بعد تجدد (عصر تنظیمات، مشروطه و جمهوری) تقسیم کرد. مقاله حاضر ضمن اشاره به پیشینه روابط فرهنگی، ادبی ایران و ترکیه، به رواج زبان و ادبیات فارسی در دوره ماقبل تجدد و تاثیر آن بر ادبیات دیوانی و کلاسیک ترک، بر آن است تا مناسبات ادبی دو کشور را دردوره تنظیمات و مشروطه عثمانی و مشروطه ایران بررسی کرد. نویسنده با ذکر نمونه هایی درصدد تبیین چند و چون این تاثیر و تاثر برآمده است.

پیوندهای ادبی، ایران، ترکیه، عصر سلجوقی، عثمانی، تنظیمات، مشروطه، نوگرایی، ادبیات، شعر