مسعود نوری بیلندی - دانشجوی کارشناسی ارشد فرآوری مواد معدنی، مرکز تحقیق و توسعه شرکت معاد
صمد بنیسی - دانشیار بخش مهندسی معدن، دانشگاه شهید باهنر کرمان

خردایش یکی از اولین مراحل آماده سازی مواد معدنی جهت فرآوری می باشد . یکی از موارد استفاده این فرآیند، آزادسازی کنسانتره از گانگ درگیر، در محصولات میانی کارخانه های فرآوری مواد معدنی می باشد . محصول میانی کارخانه زغالشویی زرند ترکیبی از ذرات میانی جداکننده های واسطه سنگین و دایناویرپول می باشد که بخشی از آن به مصرف سوخت واحد خشک کن می رسد و بقیه در خارج کارخانه ذخیره می شود . سهم این بخش حدود 6 درصد خوراک اولیه کارخانه با خاکستر 40-45 درصد است و بازیابی زغال موجود در آن مفید به نظر می رسد . با توجه به درگیری زغال با گانگ، تنها راه بازیابی زغال از این بخش، خردایش این مواد و انجام جدایش روی آنها می باشد . پس از بررسی های اولیه، نمونه گیری از جریان میانی در طول 2 ماه انجام شد و دانه بندی و خصوصیت سنجی نمونه هر ماه به طور جداگانه در دو بخش +1 میلیمتر و -1 میلیمتر انجام گردید . خصوصیت سنجی محصول میانی نشان داد که %17 از بخش ابعادی بالای 1 mm آن با خاکستر %10 در دانسیته 1/42 g/cm 3 قابل بازیابی است و %23 از بخش ابعادی زیر 1 mm آن با خاکستر %10 به روش فلوتاسیون قابل بازیابی است . خردایش نمونه ها با 3 دهانه سنگ شکنی 5 ، 3 و 1 میلیمتری انجام شد و محصولات هر خردایش مجدداً خصوصیت سنجی شدند . در بخش +1 میلیمتر، بازیابی زغالسنگ کاهش یافت ( به علت آزاد شدگی گانگ ) و در بخش -1 میلیمتر %5 افزایش راندمان حاصل شد . با توجه به سهم 6 درصدی زغالسنگ میانی از کل خوراک کارخانه، در صورت دستیابی کنسانتره ای با خاکستر %10 از این محصول، راندمان کل کارخانه به میزان 0/4 درصد افزایش خواهد یافت . به منظور رسیدن به آزادی بیشتر زغال از گانگِ درگیر با آن، آسیا کردن محصول میانی تا ابعاد زیر 1 میلیمتر ضروری به نظر می رسد .

خردایش، زغالسنگ میانی، کارآیی، خاکستر