افسر خلیلی صدرآباد - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)
فریبرز درتاج - عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

به لحاظ اهمیت خاص و جایگاه ویژه نهاد آموزشی و پرورشی حوزه، نوشتار حاضر به تحقیقی درباره روش آموزش در حوزه علمیه نشسته است و در این راستا با استناد به منابع علمی و تاریخی، به بررسی و تحلیل آن پرداخته است. این تحقیق، بنیادی و از نوع توصیفی تحلیلی به شیوه کتابخانه ای می باشد. از این رو برای جمع آوری اطلاعات از روش یادداشت برداری استفاده شد. پس از طبقه بندی اطلاعات گردآوری شده، به نتیجه گیری پرداخته شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که آموزش در حوزه علمیه با سابقه کارکرد آموزشى به این صورت، در حوزه علمیه، از عمر تشکیل رسمى این حوزه فراتر مىرود و به عصر پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله باز مىگردد. بر اساس یافته های این پژوهش، بارزترین روش های آموزش در حوزه علمیه، عبارتند از: سخنرانی، تقریر، سماعی، مباحثه، روایت، مناقشه و مناظره و جدل، که در چهار مرحله تحصیل در حوزه به اجرا در می آیند. نتیجه این که شیوه تدریس در حوزه، بویژه در دوره سطح و خارج، ترکیبی از فراگیر محوری و معلم محوری است. در این پژوهش، همچنین نقاط قوت و ضعف آموزشی در حوزه نیز تحلیل شده است که خوشبختانه بنا بر تأکید مقام معظم رهبری مبنی براصلاح کتب آموزشی حوزه، کمیته علمی شورای عالی حوزه علمیه قم قدمهایی را برای اصلاح و کارآمد نمودن کتب درسی حوزه برداشته است و این روند همچنان ادامه دارد.

حوزه علمیه، آموزش، تدریس