حمید مهرنهاد - عضو هیئت علمی دانشکده عمران، دانشگاه یزد
محمدرضا کهدوئی - کارشناس ارشد منابع آب – سازمان جهاد کشاورزی استان یزد
مهدی مفیدیفر - کارشناس زمین شناسی - سازمان جهاد کشاورزی استان یزد

در حال حاضر لزوم برنامه ریزی مطلوب در زمینه پدیده زمین لغزش یکی از مسائل مهم جوامع بشری می‌باشد و بدون شک شناخت اجزاء تشکیل دهنده چشم انداز طبیعی زمین و فرآیندهای تغییر دهنده، قابلیت ها، محدودیتها و تاثیر آن بر استفاده مطلوب از زمین، همچنین تاثیرپذیری متقابل آن از نوع کاربری اراضی نقش مهمی در نیل به این برنامه ریزی مناسب ایفا می‌کند. وقوع زمین لغزشها و راههای کاهش اثران آن، از جمله مهمترین محدودیتها بوده‌اند که همواره در بررسی چشم انداز طبیعی، مورد توجه پژوهشگران، برنامه ریزان و سیاستگزاران بهره برداری از زمین و منابع آن قرار گرفته‌اند. بطور کلی زمین لغزه‌ها نسبت به سایر بلایای طبیعی، قابل پیش بینی‌تر و مدیریت پذیرترند بگونه‌ای که در صورت شناخت پتانسیل زمین لغزشها در کشور می‌توان استراتژی مناسبی براساس پرهیز از آنها، همزیستی و یا مقابله با این پدیده در نقاط مختلف تدوین نمود. رسیدن به اهداف مطلوب در زمینه مقابله و کاهش اثرات مخرب این پدیده، مستلزم وجود یک برنامه چند مرحله‌ای است. بدون شک برنامه‌ریزی در این زمینه نیازمند وجود مجموعه غنی از اطلاعات پایه می‌باشد. در این راستا تشکیل بانک اطلاعاتی زمین لغزه‌های کشور و استان که توسط معاونت آبخیزداری سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور تهیه شده، این امکان را فراهم خواهد کرد تا بتوان به اهداف ذیل دست یافت : 1- بررسی درجه اهمیت مشکلات ناشی از زمین لغزش در نقاط مختلف 2- بررسی عوامل موثر در وقوع زمین لغزشها و ارزیابی اولیه اهمیت نسبی آنها 3- بدست آوردن اطلاعات صحیح از میزان خسارات ناشی از این پدیده 4- جمع آوری اطلاعات لازم برای تهیه نقشه پراکنش زمین لغزه‌ها و از این طریق تسریع در تهیه طرحهای پهنه بندی برای مناطق حساس به زمین لغزش 5- شناخت زمین لغزه‌هایی که مناطق مسکونی یا سازه‌های مهم را تهدید می‌کند و مستلزم مطالعات تفضیلی و اتخاذ روشهای علاح بخشی می‌باشند. در این مقاله سعی شده است اطلاعات 80 زمین لغزش ثبت شده در بانک اطلاعاتی لغزشهای استان مورد بررسی قرار گیرد و پارامترهایی نظیر حرکت دامنه‌ای، وضعیت فعالیت ، سازند زمین شناسی، عوامل موثر در زمین لغزش، تاثیر تغییر کاربری اراضی و ... مورد تحلیل قرار گرفت.