محبوبه فرزندی - دانش آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

در دهه های اخیر با توجه به رشد جمعیت و استفاده روزافزون از انرژی، انتشار ذرات و گازهای آلوده به جو سبب کاهش کیفیت هوا و افزایش بیماری های تنفسی، قلبی و بعضی از سرطان ها شده است. فعالیت های بشری و تغییر در سیمای طبیعی شهر، تفاوت هایی از نظر درجه حرارت بین مناطق مرکزی شهر و حومه آن ایجاد می کند، که به جزیره حرارتی معروف است. به منظور مطالعه این پدیده از نمایه UHI استفاده شده است. این نمایه بر اساس تفاوت دمای شهر با منطقه همجوار که تحت تاثیر افزایش دمای شهر نمی باشدامکان مطالعه تغیرات دمایی شهر را فراهم می کند. آزمون من-کندال با آماره Z= 4/86 نمایه UHI را دارای روند صعودی ارزیابی می کند. این نتیجه وجود جزیره حرارتی در کلان شهر مشهد را تایید می کند. آزمون مقایسه میانگین ها به روش جفت شده تفاوت معناداری بین میانگین دمای مشهد با ایستگاه برون شهری النگ اسدی در دوره آماری (1372-1389) نشان داد (t-Ratio=14/36). تاثیر رشد آلاینده ها در غالب رشد جمعیت و اتومبیل بر دمای کلان شهر مشهد در 41 سال گذشته (1390-1350) بررسی شد. الگوی رگرسیونی دما با لگاریتم تعداد خودرو با ضریب تعیین R2 = 0.72 به دست آمد که قویا تاثیر رشد آلاینده ها بر ایجاد جزیره حرارتی شهر مشهد را نشان می دهد.

جزیره حرارتی، مشهد، آلاینده ها، آزمون من-کندال