بهمن محمدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سازه های آبی دانشگاه لقمان حکیم گلستان
عبدالرضا ظهیری - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و مدرس دانشگاه لقمان حکیم
مهدی مفتاح هلقی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ومدرس دانشگاه لقمان حکیم گلستان
هدی طوفانی موقر - کارشناس ارشد سازه های آبی

سرریز جانبی یکی از سازههای مهم هیدرولیکی است که با اهداف خا صی در سیستمهای انتقال آب و فاضلاب بهکار گرفته میشود. اخیرا سرریزهای جانبی لبه تیز مرکب مورد استفاده قرار گرفته اند. این سرریزها شامل یک سرریز مرکزی و دو سرریز کناری است که در ترازی بالاتر قرار گرفته اند. مزیت مهم اینگونه سرریزها، دقت مناسب اندازهگیری دبی در محدوده وسیعی از شرایط جریان (کمآبی تا سیلاب) و نیز تخلیه موثر سیل است. سرریزهای جانبی ساده که معمولا به صورت مستطیلی طراحی و اجرا میشوند، این دو قابلیت را به صورت توام دارا نمیباشند. با وجود کاربرد وسیع سرریزهای جانبی مرکب، تاکنون در زمینه این سازه ها فقط یک مطالعه آزمایشگاهی انجام شده است. در این تحقیق به منظورتخمین مناسب ضریب تخلیه سرریزهای جانبی مرکب مستطیلی، الگوی هیدرولیک جریان در محل این گونه سرریزها با سرریز جانبی یکی از سازههای مهم هیدرولیکی است که با اهداف خا صی در سیستمهای انتقال آب و فاضلاب به کار گرفته میشود. اخیرا سرریزهای جانبی لبه تیز مرکب مورد استفاده قرار گرفته اند. این سرریزها شامل یک سرریز مرکزی و دو سرریز کناری است که در ترازی بالاتر قرار گرفته اند. مزیت مهم اینگونه سرریزها، دقت مناسب اندازهگیری دبی در محدوده وسیعی از شرایط جریان (کمآبی تا سیلاب) و نیز تخلیه موثر سیل است. سرریزهای جانبی ساده که معمولا به صورت مستطیلی طراحی و اجرا میشوند، این دو قابلیت را به صورت توام دارا نمیباشند. با وجود کاربرد وسیع سرریزهای جانبی مرکب، تاکنون در زمینه این سازه ها فقط یک مطالعه آزمایشگاهی انجام شده است. در این تحقیق به منظورتخمین مناسب ضریب تخلیه سرریزهای جانبی مرکب مستطیلی، الگوی هیدرولیک جریان در محل این گونه سرریزها با استفاده از نرم افزارFLOW-3D شبیه سازی شده است. برای واسنجی وصحت سنجی مدل ریاضی، از داده های آزمایشگاهی باقری 1391 استفاده شده است. با ا نتخاب ابعاد بهینه برای شبکه محاسباتی و نیز انجام مراحل واسنجی و صحت سنجی مدل ریاضی ، مشخص شد که از میان مدل های تلاطمی موجود دراین نرم افزار مدل تلاطمی RNG k-ɛ ازدقت بالاتری برای محاسبه ضریب تخلیه و نیز شبیه سازی دبی عبوری از سرریزجانبی لبه تیز مرکب مستطیلی برخورداراست

اندازهگیری دبی، سرریزهای جانبی لبهتیز مرکب مستطیلی، دبی عبوری از سرریز، مدل سازی عددی، نرمFLOW-3D افزار