فاضل عامری - مربی آموزشی دانشگاه پیام نور مرکز اردستان
محمدرضا وهابی - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

نگاه جدید به پدیده بیوتروریسم از محدوده عملیات های تروریستی و نظامی خارج شده و هرگونه عمل برنامه ریزی شده ای را که به طور مستقیم یا غیر مستقیم سلامتی فردی و بهداشت عمومی شهروندان یک جامعه را به خطر بیاندازد، نوعی بیوتروریسم میداند. دارو یک هدف استراتژیک مهم برای اعمال بیوتروریستی با مقیاس وسیع است که گاهی در برنامه های حملات بیوتروریستی علیه مردم یک کشور قرار می گیرد. نتایج اثر این داروها میتواند با علایم آشکار و پنهان همراه باشد به طوری که ایجاد زخم های آنی تا بروز سرطان های بد خیم را پس از گذشت سالیان طولانی در برگیرد و در عین حال منجر به هدف گیریهای ژنتیکی، کنترل احساسات، باروری و یا سیستم مصونیت جمعیت ها شود. عوارض جانبی داروهای شیمیایی و لزوم استفاده از داروهای جدید جهت رفع مشکلات بعدی نیز، چرخهای بی پایان را منجر می شود و این شک را تداعی می کند که شاید یک بیوتروریسم خاموش و وسیع در میان مردم ایران و دیگر کشورها در حال روی دادن باشد. مقاله حاضر به بررسی راهکارهای استفاده از گیاهان دارویی موجود در منابع طبیعی کشور به جای داروهای شیمیایی با اثرات بلند مدت نامعلوم که نوعی بیوتروریسم دارویی است پرداخته و نتایج احتمالی امنیتی، بهداشتی و اقتصادی این جایگزینی در ایران را تحلیل خواهد نمود؛ سپس پیشنهادات کاربردی را بمنظور اجرای مناسب این طرح ارائه خواهد کرد. به نظر میرسد اولین قدم در راه مبارزه با بیوتروریسم دارویی، از میان برداشتن موانع ایدئولوژیک دیکته شده توسط صنایع دارویی است، آنها تعریف بیماری را در انحصار خود درآورده، جامعه را به سوی پزشکی تخصصی سوق داده و بازگشت بهطب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی را نا معقول دانسته و رد می کنند. حال آنکه میتوان با استفاده از گیاهان دارویی که بدلیل مکانیزم خود کنترلی، عوارض جانبی کمتری بروز میدهند از تبعات این جنگ مرموز مصونیت پیدا نمود. بدون شک تنوع زیستی کم نظیر ایران می تواند پشتوانه جدی در تامین بهداشت و سلامت عمومی شهروندان در دفاع از این نزاع پنهان به حساب آید.

گیاهان دارویی، تنوع زیستی، بیوتروریسم دارویی، ایران