محمدرضا شفائی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
شعبانعلی مافی - استادیار و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران
مهرداد عمواقلی طبری - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات برنج کشور، آمل

شب پره مینوز برگ مرکبات (Phyllocnistis citrella Stainton (Lep. : Gracillariidae یکی از مهم ترین آفات مرکبات در نهالستان ها و باغات جوان جهان و ایران است. به منظور دستیابی به سموم مناسب و موثر در کنترل شیمیائی این آفت تاثیر چند حشره کش علیه شب پره مینوز برگ مرکبات طی سال 1391 در استان مازندران بررسی گردید. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 6 تیمار و 4 تکرار در باغ مرکبات ایستگاه تحقیقاتی بایع کلا شهرستان نکا به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل: حشره کش های تیاکلوپراید، استامی پراید، لوفنورون، ایمیداکلوپراید، روغن EC و شاهد (آب خالص) بودند. هر واحد آزمایشی شامل 2 اصله درخت تامسون ناول 6-7 ساله با پایه نارنج بود. بعد از دستیابی به جوانه های هم اندازه با آلودگی طبیعی از لارو شب پره مینوز تعداد 5 جوانه نورسته حدود 5 سانتیمتری از هر درخت به طور تصادفی انتخاب و با اتیکت مشخص شدند. نمونه برداری از دالان های فعال مینوز یک روز قبل ا ز سمپاشی و سه، هفت و ده روز بعد از سمپاشی اول انجام شد. سمپاشی دوم دو هفته بعد از سمپاشی نوبت اول انجام گرفت و نمونه برداری های مرحله دوم مانند مرحله اول انجام گردید. معیارهای ارزیابی شامل تعیین تعداد دالان های فعال لاروی، تعیین درصد تلفات حشره کش های تیمار شده و بررسی اثرات سوء احتمالی در برگ های سرشاخه های جوان بوده است. آنالیز داده ها به روش ANOVA نشان داد که در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری بین تیمارها بوده و تیمارهای استامی پراید و تیاکلوپراید و ایمیداکلوپراید و لوفنورون در گروه A و تیمار روغن EC در گروه B قرار گرفتند. همزمان با انجام آزمایش فوق، ارزیابی میزان حساسیت ارقام رایج مرکبات استان نسبت به آفت مینوز در همان مکان اجرا گردید. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در 5 تیمار و 4 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی شامل ارقام پرتقال تامسون ناول، پرتقال سانگین، نارنگی انشو، نارنگی کلمانتین و نارنج بودند. بعد از تهیه و آماده سازی نهال های یکساله و دستیابی به جوانه های یکنواخت دو مرتبه نمونه برداری طی دوره آزمایش انجام گرفت که برای این منظور از هر نهال یک سرشاخه به طور تصادفی انتخاب و تعداد لارو موجود در دو سطح رویی و پشتی هر برگ شمارش گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام مختلف تفاوت معنی داری وجود نداشته و تمامی ارقام در یک گروه قرار گرفتند.

شب پره مینوز برگ مرکبات Phyllocnistis citrella Stainton ، حشره کش ها، روغن EC ، ارقام مرکبات، استان مازندران