اثربازدارندگی سه گونه زراعی خانواده غلات بر جوانه زنی و رشد گیاهچه علف هرز Dactyloctenium aegyptium

گیاه Dactyloctenium aegyptium یکی از گونه های مهاجم استان هرمزگان می باشد که در باغات، مزارع ذرت و صیفی جات و حاشیه جاده ها به فراوانی یافت می شود. به منظور بررسی اثر عصاره حاصل از اندام های مختلف (ساقه، برگ و ریشه) گندم، ذرت و ارزن بر جوانه زنی و رشد گیاهچه D. aegyptium مطالعات آزمایشگاهی و گلخانه ای به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام گردید. از هر اندام گیاهی 5 غلظت مختلف (صفر= شاهد، 2/5، 5، 10 و 20%) عصاره گیاهی تهیه گردید. صفات مورد ارزیابی عبارت از درصد جوانه زنی، شاخص های بنیه و میتوزی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر و خشک گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، میزان کلروفیل برگ و فعالیت آنزیم سوپراکسید دسمیوتاز (SOD) بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که بدون درنظر گرفتن نوع گیاه زراعی و منبع تهیه عصاره، با افزایش غلظت عصاره، تمام صفات مورد ارزیابی در گیاه D. aegyptium به استثناء فعالیت آنزیم SOD به طور معنی دار کاهش می یابد. در مقایسه با شاهد، بیشترین و کمترین کاهش درصد جوانه زنی و رشد گیاهچه به ترتیب در غلظت های 20 و 2/5% مشاهده گردید. عصاره حاصل از اندام های مختلف ذرت نتوانست اثر معنی داری بر ویژگی های رشدی D.aegyptium داشته باشد. عصاره برگ ارزن و ریشه گندم به ترتیب بیشترین و کمترین اثر بازدارندگی بر جوانه زنی بذر، شاخص های بنیه و میتوزی، وزن تر و خشک گیاهچه و میزان کلروفیل برگ داشتند. وجود همبستگی مثبت (96/6%) بین میزان کلروفیل برگ و وزن خشک گیاهچه بیانگر این مطلب است که عصاره گیاه ارزن از طریق کاهش سنتز کلروفیل مانع از رشد گیاهچه D. aegyptium می گردد. این مطالعه نشان داد که عصاره برگ ارزن، می تواند به عنوان منبعی برای تهیه علف کش های زیستی در کشاورزی پایدار مطرح باشد.

Keywords:

آللوپاتی , ارزن , ذرت , گندم , رشد گیاهچه