زهره هنرجو - دانشجوی کارشناسی ارشد، استادیار، استادیار، استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان
ابراهیم صداقتی - دانشجوی کارشناسی ارشد، استادیار، استادیار، استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان
حسین علایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، استادیار، استادیار، استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان
پژمان خدایگان - دانشجوی کارشناسی ارشد، استادیار، استادیار، استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان

غالب مواد غذایی که به مصرف انسان، حیوان یا طیور میرسند محیط کشت مناسبی برای رشد آسپرژیلوس ها می باشد. آسپرژیلوس ها در طبیعت حضور همه جایی دارند و در هر جایی که شرایط رشد آن ها مهیا باشد، از جمله آب، خاک، انواع جیره های غذایی و بقایای گیاهی می توانند به رشد خود ادامه می دهد. حضور برخی از گونه های آسپرژیلوس بر روی جیره های غذایی، طبیعی بوده و در صورت عدم رشد بی رویه، خطرات بهداشتی به دنبال ندارند ولی برخی از گونه ها توکسین زا هستند و این توکسین ها در بسیاری از محصولات کشاورزی تولید شده و نسبت به آسیاب کردن و مراحل آماده سازی و فرآوری هم مقاوم می باشند و باعث ایجاد مایکوتوکسیکوزیس حاد یا مزمن در پرندگان و دام ها شده و در انسان نیز باعث آلودگی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در اثر مصرف فرآورده های دامی می شود. از این رو بررسی آلودگی جیره های غذایی به قارچ آسپرژیلوس و شناسایی گونه های آسپرژیلوس امری ضروری به نظر می رسد. بدین منظور 49 نمونه از جیره غذایی پرندگان که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد شامل شاهدانه، خرفه، ذرت، سورگوم، کتان، ذرت ایتالیایی، ارزن، گندم، دان مخلوط و سبوس برنج،. استارتر (پیش دان)، رشد دانه (میان دان) و پایان دان (پس دان) از فروشگاه های تهیه و توزیع خوراک پرندگان دراستان های یزد و لرستان و شهرستان های بابلسر، سراب، شاهین دژ، مشکین شهر، درگز، اقلید و رفسنجان تهیه و میزان آلودگی آن ها به قارچ آسپرژیلوس بررسی گردید. جداسازی قارچ به روش کشت مستقیم روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار و کاغذصافی استریل مرطوب و همچنین روش سری رقت انجام شد. از بین این روش ها، کاغذصافی مرطوب نتایج بسیار بهتری نسبت به دو روش دیگر داشت زیرا که جدایه های بیشتری از آن به دست آمد. در این تحقیق 176 جدایه از جنس آسپرژیلوس بدست آمد و گونه های A. parasiticus ،A. ochraceus ،A.tamarii, A. fumigatus ،A. flavus ،A. tubingensis ، Aspergillus japonicus و A. terreus شناسایی گردید.

آسپرژیلوس، جیره غذایی پرنده، درصد آلودگی، شناسایی