ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی و کاربری اراضی، پدافند غیر عامل در کشاورزی (مورد مطالعه: شرق دشت سروستان)

پدافند غیر عامل مجموعه اقداماتی است که موجب افزایش بازدارندگی، رفع یا کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، محافظت از زیر ساخت های بنیادی، ارتقاء پایداری ملی، تداوم و افزایش امنیت ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات کشاورزی می گردد. در این مطالعه از پایگاه اطلاعات جغرافیایی (GIS) به منظور ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی در رابطه با کاربری اراضی 11 حلقه چاه با کاربری کشاورزی و مرتع در طی سال های 90-1384 واقع در شرق دشت سروستان از لحاظ پارامترهای هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم، املاح محلول، کلر و سولفات مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور نقشه های پهنه بندی، زمین شناسی، کاربری اراضی، جانمایی و Google earth تهیه و محاسبه ضریب تغییرات، حد بالا- پائین، انحراف معیار، میانگین پارامترها و رسم نمودار Excel انجام و مورد تفسیر قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده افت سطح آب زیرزمینی در طی سال های مذکور، که با افزایش هدایت الکتریکی و املاح محلول در این دوره زمانی همخوانی دارد. میانگین سولفات و کلر 11 حلقه چاه کمتر از استانداردهای EPA, WHO، میانگین املاح محلول 11 حلقه چاه بیشتر از استاندارد EPA در طبقه آب های شور، براساس نمودار ویکلوکس چاه های (رکن آباد- ده نو) در کلاس 2S4C، چاه پوزه نظرآباد در کلاس 81S3C حلقه چاه در کلاس 1S4C قرار داشتند. حداکثر میانگین پارامترهای TDS, EC در چاه رکن آباد به ترتیب با مقادیر 10/371 دسی زیمنس بر متر -7608 میلی گرم بر لیتر بود. با بررسی نقشه های فوق و ترکیب شیمیایی نمونه های آب به نظر می رسد پارامترهای هدایت الکتریکی، املاح محلول و فعالیت های کشاورزی (استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات نباتی و پساب کشاورزی) مهمترین آلاینده ها و منابع آلودگی در این حوضه بودند. قسمت شرق دشت سروستان به دلیل بالا بودن سطح آب زیرزمینی از مناطق آسیب پذیر در برابر منابع آلودگی همچون، سازندهای اطراف، حاشیه دشت و گنبد نمکی، فعالیت های کشاورزی بود و احتمالاً کاربری اراضی در دشت بر کیفیت آب زیرزمینی تأثیر داشته است. طبقه بندی شیمیایی در مواردی از قبیل تعیین منشاء آب های زیرزمینی، مقدار T.D.S، مقایسه آب هایی که از رسوبات مختلف عبور می کنند و به علاوه قابلیت استفاده این آب ها از نظر شیمیایی در کشاورزی، صنعت و شرب می تواند کمک خوبی در حل مشکلات باشد.

Keywords:

پدافند غیر عامل در کشاورزی , کاربری اراضی , کیفیت آب زیرزمینی , دشت سروستان , GIS