محمد برزعلی - عضوهیئت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و سربازرس کشاورزی سازمان بازرسی کل کشور

آنتی بیوتیک های تتراسایکلین از جمله گروه آنتی بیوتیک هایی می باشد که جهت مصارف کشاورزی، دامپزشکی و انسان مورد استفادهقرار می گیرند. امروزه در دنیا توجه خاصی به مسائل زیستمحیطی ناشی از مشکلات و خسارات کاربرد این آنتی بیوتیک در افزایشمخاطرات اکوسیستمیک و همچنین بر سلامت انسان بوجود آمده و با توجه به کاربرد گسترده این آنتی بیوتیک شواهد بسیاری دال برحضور گسترده بقایای آن در بخش های مختلف اکوسیستم های طبیعی به وجود آمده است. پس از استفاده تتراسایکلین در موجودزنده، بیش از 70 % آن از طریق اورین و فضولات انسانی و دامی در شکل فعال (از نظر شیمیایی) وارد محیط زیست می شود. همچنینخصوصیاتی همچون آبدوستی بالا و فراریت کم آن باعث گردیده این آنتی بیوتیک حضور فعالی در زیستگاههای آبی داشته باشد.تاکنون در دنیا مطالعات نسبتاً اندکی در خصوص سرنوشت نهایی و سمیت آنتی بیوتیک های گروه تتراسایکلین در محیط زیستصورت پذیرفته است. بقایای این آنتی بیوتیک که باعث توسعه میکروارگانیسم های مقاوم به آنتی بیوتیک می شود ، می تواند اثراتمضری بر سلامت انسان از طریق افزایش احتمال بروز بیماریهای خاص بگذارد . بر اساس برخی مطالعات جدید، وجودآنتی بیوتیک های تتراسایکلین در محیط زیست مانع رشد برخی گونه های آبزی و خشکی زی شده است و همچنین غلظت باقیماندهآن می تواند بر چرخه استیرویدوژنیک و به تبع آن اختلال در غدد درون ریز گونه های آبزی ایجاد نماید.با توجه به استفاده گسترده این آنتی بیوتیک در دنیا از جمله کشور ما در حوزه های دامپزشکی و پروش دام و ماکیان و همچنین عدموجود شناخت کامل از برخی جنبه های منفی اثرگذار بقایای تتراسایکلین ها بر بخش های مختلف اکوسیستم ها، به نظر می رسد آگاهیاز اثرات آن بر محیط زیست، سلامت انسان و دام های اهلی می تواند در طراحی و اجرای برنامه های مرتبط با پدافند غیر عامل در اینحوزه موثر واقع شود. در این مقاله استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته بعنوان یکی از راهکارهای جلوگیری از اثرات مضر اینآنتی بیوتیک بر محیطزیست و سلامت انسان معرفی شده است.

آنتی بیوتیک های تتراسایکلین، سمیت، آب ها، فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته، پدافند غیرعامل