محمد فارضان - مدرس دانشکده فنی و حرفه ای سماء واحد میاندوآب-
علی شعبانزاده - کارمند شهردای میاندوآب

به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های امید گندم نان در شرایط آبیاری نرمال، تعداد 20 ژنوتیپ گندم نان همراه با سه شاهد، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه کشاورزی میاندوآب در سال زراعی 90-1389 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر صفات وزن هزار دانه، طول سنبله، وزن دانه در سنبله، سطح برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله اصلی، عملکرد دانه، ارتفاع بوته و تعداد روز تا رسیدگی اختلاف معنی داری وجود داشت. تحت شرایط آبیاری نرمال عملکرد دانه با صفات وزن دانه در سنبله (**r=0/502)، وزن سنبله در زمان رسیدگی فیزیولوژیک (**r=0/638)، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی (**r=0/516) و سطح برگ پرچم (**r=0/233) همبستگی مثبت و معنی دار می باشند. با بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم نتایج تجزیه رگرسیون صفات بر روی عملکرد دانه در این تحقیق نشان داد که صفت وزن هزار دانه (0/32) و وزن دانه در هر سنبله (0/27) بیشترین تأثیر مثبت و مستقیم را بر روی عملکرد دانه داشته اند. همچنین سهم اثرات غیرمستقیم صفت وزن هزار دانه به غیر از اثر غیرمستقیم وزن دانه های هر سنبل (0/17-)، و برای صفت وزن دانه های هر سنبل نیز به غیر از اثر غیرمستقیم وزن هزاردانه (0/15)، بسیار پایین بوده و بنابراین بعنوان یکی از عوامل مهم در گزینش ژنوتیپ های برتر و با عملکرد دانه بالاتر می تواند مطرح باشد. ارتفاع بوته با 0/2- کمترین اثرات مستقیم را بر روی عملکرد دانه داشت و همچنین دارای اثرات غیرمستقیم پایینی می باشد. در مجموع ژنوتیپ های شماره 5(ZANDER/3/KAUZ*2/YACO//KAUZ) و 10 (Bow s /Crow s //Kie s /Vee s /3/MV17) به ترتیب با 6413 و 6145 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را نسبت به سایر ژنوتیپ ها به خود اختصاص داد.

مورفولوژیک، فیزیولوژیک، تنش خشکی، عملکرد دانه، گندم