سمانه قاسم خواه - دانشجوی ارشد خاکشناسی، دانشکده علوم زراعی ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مهدی قاجار سپانلو - دانشیار، گروه علوم خاک. دانشکده علوم زراعی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدعلی بهمنیار - دانشیار، گروه علوم خاک. دانشکده علوم زراعی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. ساری

در مناطق شرقی استان گیلان، تخریب جنگلها و تبدیل آن به باغات چای بهعنوان منبع درآمد، از چندین سالگذشته رایج بوده است. این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر کاربری از جنگل به چای بر جرم مخصوصظاهری و تخلخل خاک صورت گرفت. منطقه مورد نظر در قسمت جنوب غربی شهرستان لنگرود انتخابگردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. نمونه برداری از خاک بصورت تصادفی در 3 تکرار، در دو عمق 15-0، 25-15 سانتیمتری صورت گرفت. نتایج آزمایشات نشان داد که بیشترین درصد تخلخل خاک در عمق 15-0 سانتیمتری جنگل با مقدار 52/32 درصد و کمترین آن در عمق 25-15 سانتیمتری جنگل با مقدار 46/61 درصد بوده است. همچنین بیشترین جرم مخصوص ظاهری خاک در عمق 25-15 سانتیمتری چای و جنگل با مقدار 1/41 گرم بر سانتیمتر مکعب و کمترین آن در عمق 15-0 سانتیمتری جنگل با مقدار 1/21 گرم بر سانتیمتر مکعب مشاهده گردید. بطور کلی نتایج بیانگر این مطلب بود که تغییر کاربری از جنگل به چای باعث کاهش درصد تخلخل و افزایش جرم مخصوص ظاهری خاک گردید. این تغییرات در عمق 15-0 سانتیمتری معنی دار بوده اما در عمق پایین تر اختلاف معنی داری مشاهده نگردید.

تغییر کاربری، جنگل، چای، جرم مخصوص ظاهری، تخلخل خاک