پریسا جاویدنجات - دانشجوی کارشناسی ارشد- بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
سیدعلی اکبر موسوی - استادیار بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
بهناز صالحی - دانشجوی کارشناسی ارشد- بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

مقاومت خاک به مرطوب شدن آبگریزیخاک نامیده می شود. آبگریزی خاک سبب کاهش ظرفیت نفوذ آب به خاک وقابلیتدسترسی آب برای گیاهان و افزایش رواناب سطحی و فرسایش خاک می شود. عواملی مانند میزان مادهآلی خاک، نوعپوشش گیاهی، رطوبت خاک، اقلیم، بافت خاک و آتش سوزی بر آبگریزی خاک مؤثرند.. آبگریزی عمدتاٌ در خاکهای خشککه دارای مادهآلی زیاد باشند مشاهده می شود. زئولیت نیز که بهعنوان یک اصلاح کننده به خاک اضافه می شود می تواند باتاثیر بر شکل و اندازه منافذ خاک سبب بهبود ویژگی های فیزیکی- هیدرولیکی خاک شود. جهت بررسی اثر زئولیت وماده آلی بر آبگریزی خاک آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاٌتصادفی با سه تکرار در دو خاک آهکی سری-دانشکده با بافت لومرسی و سری کوی اساتید با بافت لوم شنی واقع در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارهای مورد استفاده عبارت بودنداز سه سطح زئولیت (0، 5 و 10 گرم بر کیلوگرم خاک) و دو سطح کوددامی (0 و 3 درصد وزنی). پس از افزودن زئولیت و کوددامی به خاک، خاکها به مدت 45 روزدر شرایط کنترل شده آزمایشگاه در دمای 25 تا 30 درجه سانتیگراد و در شرایط رطوبت ظرفیت مزرعه نگهداری شد. آبگریزی خاک ها با اندازه گیری زاویه تماس آب با خاکبا استفاده از روش آب–اتانول تعیین شد. نتایج نشان داد آبگریزی خاک سریدانشکده (لومیرسی) به طور معنی داری حدود13 درصد از خاک سری کوی اساتید(لوم شنی) بیشتر است. کاربرد ماده آلی میزان آبگریزی خاک را به طوری معنی داری ( 14درصد) در مقایسه با شاهد افزایش داد که احتمالاٌ به دلیل حضور ترکیبات آبگریز در موادآلی افزوده شده به خاک است.کاربرد زئولیت نیز به دلیل تمایل زیاد برای جذب آب میزان آبگریزی خاک را در مقایسه با شاهد به طور معنی داری (به میزان-16 تا 20 درصد) افزایش داد. به طور کلی نتایج نشان داد خاک لومرسی با 3 درصد ماده آلی و 5 گرم بر کیلوگرم زئولیتدارای بیشترین مقدار زاویه تماس و آبگریزی می باشد.

زاویه تماس آب و خاک، خاک آهکی