استفاده از مهندسی ژنتیک در اصلاح برای مقاومت به آفات در گیاهان

آفات گیاهی همه ساله خسارات هنگفتی به محصولات زراعی وباغی وارد می کند. برای مبارزه با این عوامل روش های مختلفی ازقبیل سموم شیمیایی، مبارزه زراعی، مبارزه بیولوژیک و ارقام مقاوم را می توان نام برد. از این میان کنترل آفات از طریق ارقاممقاوم به عنوان بهترین روش از لحاظ پارامتر های اقتصادی و زیست محیطی مطرح می باشد. استفاده از مهندسی ژنتیک برای انتقالژن مقاومت از یک موجود به گیاه مورد نظر این هدف را تسهیل می کند. روشهای انتقال ژن به طور عمده به چهار روش صورت می گیرد که شامل استفاده از اگروباکتریوم، تفنگ ژنی (بیولیستیک)،روش های مستقیم مثل الکتروپوراسیون (Electroporation) و ناقل ویروسهای گیاهی می باشد. در مورد حشرات ژنهای مورد انتقال شامل ژنهای عامل سمیت در باکتری Bacillus (B.t) thuringiensis، بازدارنده های پروتئازی، لکتینهای گیاهی می باشد که سهم B.t از بقیه بیشتر بوده است. بازدارنده های پروتئازی در متابولیسم اسیدهای آمینه اختلال ایجاد می کنند که این عمل را به وسیله ممانعت از هضم پروتئینی انجام می دهند.دوگروه عمده از این مواد شامل بازدارنده های پروتئازی سرینی و بازدارنده های پروتئازی تیولی می باشند. لکتینهای گیاهی گروهی ازپروتئین های باند شونده با قند هستند که دارای نقش حفاظتی علیه دامنه ای از موجودات زنده می باشند. به طورکلی این ژنها دارای اثرات ناخواسته نیز می باشند که از آن جمله می توان جریان ژنی (gene flow). از دست دادن مقاومت و از بین بردن حشرات غیر میزبان را نام برد. بنابراین باید در استفاده از این گیاهان دقت کافی صورت پذیرد.

Keywords:

مهندسی ژنتیک , B.t , بازدارنده های پروتئازی , لکتینهای گیاهی