مرتضی خیاط پورنجیب - کارشناس ارشد طراحی شهری
معصومه محرابی - کارشناس ارشد معماری

در معماری زمینه گرا هر بنایی بر اساس زمینه های اجتماعی فرهنگی، تاریخی ، کالبدی و اقلیمی و شرایط خاص آن محیط و اجتماع طراحی و اجرا می گردد. از این رو در پژوهش حاضر به شناسایی و بررسی الگوهای بومی سنتی برآمده از زمینه و سنجش کارکرد و اهمیت هر الگو، به منظور نیازسنجی معماری حال حاضر ایران در معیارهای مختلف اجتماعی، تاریخی، اقتصادی، اقلیمی و فرهنگی پرداخته شده است. بافت قدیمی شهر بوشهر با توجه به معماری غنی زمینه گرایانه در اقلیم گرم ومرطوب و قابلیت انطباق با سایر شهرهای با اقلیم مشابه حوزه ی خود به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدای پژوهش با استفاده از اسناد و مطالعات کتابخانه ای به شناسایی و دسته بندی الگوهای زمینه گرایانه در معماری بومی- سنتی شهر بوشهر پرداخته شده است، و سپس با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ANP و نرم افزار super decision ، وزن دهی معیار و الگوهای تعیین شده از نگاه متخصصین با فرض نیاز حال حاضر معماری بوشهر، صورت گرفته است. به کارگیری روش ANP برای هدایت بهتر طراحان و دریافت تاثیرگذارترین الگوهای زمینه در طراحی شهری و معماری بوشهر ارائه شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که این الگوها برخلاف راهکارهای طراحی امروز، اغلب تک بعدی و تک عملکردی نبوده و هم زمان ابعاد مختلفی از نیازها را پوشش می دهند؛ همچنین معیار اقلیمی به عنوان معیار اصلی و ایجاد حریم خصوصی برای استفاده کنندگان از فضا به عنوان مهمترین زیر معیار شناسایی گردیده اند که توجه بیشتر متخصصین و مدیران شهری را به این معیارها طلب می نماید.

زمینه گرایی، بوشهر، معماری بومی سنتی، فرایند تحلیل شبکه - ANP