تقویت نقش آفرینی فضاهای پیاده محور شهری در بهبود سرمایه اجتماعی با تقویت سطح تعاملات اجتماعی (مورد مطالعه پیاده راههای شهر تهران)

فضاهاى عمومى شهری، با ایجاد امکان مشارکت، حضور گروهها و فضاى تعامل، نقشى تأثیرگذار در تقویت جنبههاى اجتماعى شهرها را دارا می باشند. این فضاها با توجه به تنوع عملکردى بالا به منظور پاسخگویى مناسب به نیاز اجتماعى و فرهنگى شهروندان، بدون محدودیتی در دسترس آنان بوده و در آن از آسایش و راحتى برخوردار هستند . یکی از انواع فضاهای عمومی شهری، پیاده راههای شهری است. این دسته از فضاها همواره به عنوان یکی از مهمترین و مؤثرترین مکانهای برقراری ارتباط رو در رو و وقوع تعامل اجتماعی شهروندان با یکدیگر به شمار میآیند. پیاده راهها به واسطه ویژگیهای ذاتیشان، می تواننددر کاهش تضادهای اجتماعی، ایجاد حس تعلق به مکان و در نهایت خلق سرمایه اجتماعی شهر مؤثر بوده و بستر مناسبی را برای حضور شهروندان فراهم آورند.علی رغم اهمیت موضوع، عمده شهرهای امروزی تحت سیطره تفکر مدرنیستی با توسعه خیابانهای عریض. توجه به حاکمیت خودرو فضاهای عمومی جمعی را دستخوش تغییر و تحولات عدیدهای ساختهاند. به طوریکه این فضاها به شدت کیفیت کارکردی خود رانسبت به گذشته و به عنوان فضای پشتیبان تعاملات اجتماعی از دست دادهاند. لذا افزایش مسائل و مشکتت اجتماعی شهری و همچنین کمبود - فضاهای جمعی باعث شده تا مجددا توجه به فضاهای عمومی و به ویژه حرکت به سوی پیاده محور سازی شهرها در دستور کار شهرسازان قرار گیرد. این موضوع در شهرهای بزرگی چون تهران با جمعیتی چند میلیونی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این راستا پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال میباشدکه چگونه ایجاد و ارتقای کیفی پیادهراهها می تواند بر تعاملاتاجتماعی شهروندان در فضاهای شهری تأثیر گذار باشد؟ لذا هدف اصلی پژوهش در قالب بررسی و ارائه راهکارهای مؤثر به منظور مناسبسازی شهر در راستای افزایش میزان تعامتت اجتماعی شهروندان با هدف تولید و تقویت سرمایه اجتماعی میباشد. مورد مطالعه نیز مجموعه پیاده راههای بافت مرکزی شهر تهران را شامل میشود. به منظور پاسخگویی به سؤال پژوهش از راهبرد کیفی در رویکردی استنتاجی استفاده شده است. مبانی نظری لازم به وسیله مطالعات کتابخانهای تهیه شده و از راهبرد تاریخی _ تفسیری برای بررسی قابلیتهای پیاده راههای شهری استفاده شده است. همچنین به وسیله مورد پژوهی امکان تبیین مجموعه اصول اولیه تقویت فضاهای پیاده محور شهری فراهم آمده که در تلفیق با مبانی نظری مراحل پیشین مجموعه، اصول قابل تعمیمی در انتها ارائاه شده است. نمونههای موردی نیز همگی جزو پیاده راههای شهر تهران هستند که در سابقه جمعی، مردم حضوری فعال دارند

Keywords:

فضای عمومی شهری , پیاده راه شهری , تعاملات اجتماعی , سرمایه اجتماعی