طیبه عبداله زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه شیراز
زهره حیدریان - استادیار پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه شیراز
علی نیازی - دانشیار پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه شیراز

ترکیبات نفتی از جمله مهمترین آلایندههای آلی زیست محیطی هستند، این دسته از آلایندهها پایداری زیادی در خاک داشته و انباشته شدن تدریجی آنها در خاک، موجب اختلال در کارکرد طبیعی خاک میشود. گیاهSalicornia iranicaبه علت ویژگیهای منحصر به فرد خودمیتواند سطوح تنش نفتی را تحمل نماید. یکی از ژنهایی که به نظر میرسد در تنش نفت باید دارای نقش باشند فیتون سنتاز هاPSYهستند که درمسیر سنتز کارتنوئیدها فعال هستند و یک آنزیم کلیدی در تنظیم بیوسنتزABAبه شمار میآیند. به منظور بررسی اثر کوتاه مدت تنش بر روی بیان ژن PSYدر سالیکورنیا ایرانیکا به نمونههایی که به مدت 100 روز در خاک غیرآلوده رشد کرده بودند به میزان 0/2%و 2% نفت اضافه شده و نمونهگیری در زمانهای 0و 1و 10 ساعت پس از اضافه شدن نفت صورت گرفت. از گیاهان 100 روزهای کهاز ابتدا در خاک آلوده با غلظت0/2درصدو2% نفت کشت شده بودند به عنوان تنش بلند مدت نمونهبرداری شد. بررسی بیان این ژن به وسیله روشReal-Time PCRصورت گرفت. در بررسی اثر کوتاه مدت تنش نفت ملاحظه شد بیان ژن در سطح0/2درصدباگذشت زمان روندی صعودی را طی میکند و گیاه از این سیستم برای مقابله با تنش استفاده می کند اما در سطح تنش 2% بیان ژن نسبت به نمونه کنترل کاهش نشان میدهد که بیانگر این است که گیاه در این سطح از تنش احتمالا سیستم دیگری برای تحمل به کار میگیرد. در تنش طولانی مدت میزان بیان ژن در سطح0/2%نسبت به کنترل آن افزایش چشمگیری داشته این در حالی است که در سطح 2% این افزایش بیان دیده نمیشود.

آلودگی نفتی، سالیکورنیا ایرانیکا، بررسی بیان، فیتون سنتاز