تأثیر تیمارهای هورمونی مختلف بر تولید کالوس در گیاه نوروزک(Salvia leriifolia Benth)

گیاهSalvia leriifolia Benth از تیرهLamiaceaeیک گیاه مرتعی با خواص دارویی و بومی ایران است. این گیاه یکی ازبا ارزشترین نوع دارویی تیره نعناع و دارای اختصاصات درمانی مهم با اثر قاطع است. عصاره برگ آن دارای خاصیت تسهیل کننده عملهضم، ضد تشنج، تببر، ضدعفونی کننده، کاهش دهنده قند خون، مدر، رفع عرق شبانه و قاعدهآور میباشد. از آنجاییکه این گونه درمعرض خطر انقراض قرار دارد، حفظ ذخایر ژرم پلاسم آن از اهمیت بالایی برخوردار است، لذا تأثیر تیمارهای هورمونی مختلف بر تولید کالوس در این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. کالوسهای تولید شده می توانند از نظر پایداری در دمای فراسرد و یا تولید متابولیتهای ثانویه مورد ارزیابی قرار گیرند. بهمنظور تولید گیاهچه عاری از آلودگی برای تولید کالوس در شرایط،in vitroبذور پوست برداری شده با محلولHgCl2 ،%0/1 w/vسترون و بر روی محیط کشتMSبدون هورمون و با نصف غلظت نیترات قرار گرفتند. جهت تولیدکالوس، دیسک های برگی گیاهچه های حاصله در 5 تکرار و در هر تکرار 10 ریزنمونه در 5 تیمار محیط کشتMSبه همراه غلظت های مختلفKinetin و BA ،2,4-Dکشت شدند. پس از یک ماه، رنگ و اندازه کالوس، مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به امتیازبالاتر کالوسهای شیری رنگ با سلولهای مجزا نسبت سلولهای سبز رنگ با بافت متراکم از نظر دوام در حفاظت فراسرد، تعیین شاخص رنگ کالوس بر اساس مشاهدات ظاهری و تبدیل معیار کیفی به کمی صورت گرفت. دادهها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بااستفاده از نرمافزارSASآنالیز شدند. میانگین دادهها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن در سطحP≤0/01 مقایسه گردیدند. با توجه به معیارهای بافت، رنگ و زنده مانی بالاتر در کشتهای مکرر بهترین کالوسها از دیسکهای برگی حاصل از گیاهان سترون بر روی محیطکشت پایهMSباهورمونهای BA 2,4- و Dهریک به غلظت1mg/1 بدست آمد

Keywords:

تیمار هورمونی , کالوسزایی و حفاظت فراسرد. , Salvia leriifolia