محمد ضابط - دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، استادیار

در این پژوهش مطالعه سیتوژنتیکی بر روی شش اکوتیپ از دو گونه بومادران شاملA. santolina و A. millefoliumانجام گرفت. پس از پیش تیمار مریستم نوک ریشه، تثبیت، هیدرولیز و رنگ آمیزی؛ انتخاب صفحه گسترش متافازی مناسب صورت گرفت و از نمونه هابا فتومیکروسکوپ عکسبرداری شد و مورفولوژی کروموزوم ها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که عدد پایه کروموزومی درشش اکوتیپx=9بوده و سه اکوتیپ الیگودرز، اردبیل و مشکین شهر دیپلوئید2n=2x=18و سه اکوتیپ اراک، ایلام و استهبان تتراپلوئید2n=4x=36می باشند. با اندازه گیری پارامترهای مختلف کاریوتیپی مشخص شد که در میان اکوتیپ های مورد مطالعه از نظربازوی کوتاهS بیشترین دامنه تغییرات1/2مربوط به اکوتیپ الیگودرز و کمترین دامنه تغییرات0/2مربوط به اکوتیپ اردبیل میباشد. از نظر بازوی بلندL اکوتیپ الیگودرز با2/7بیشترین دامنه تغییرات و اکوتیپ ایلام و اراک با0/8 کمترین دامنه تغییرات را دارا می باشند. دامنه تغییرات طول کل کروموزومTدر اکوتیپ الیگودرز با3/9بیشترین و در اکوتیپ اراک با1/2کمترین مقدار را دارد. ازنظر دامنه تغییرات شاخص هازیواراF%اکوتیپ مشکین شهر با مقدار20/84بیشترین و اکوتیپ استهبان با مقدار 7 کمترین دامنهتغییرات را دارا می باشند. دامنه تغییرات طول نسبی کروموزومRL%اکوتیپ الیگودرز با7/82حداکثر و اکوتیپ ایلام با1/57حداقل می باشد. بررسی تقارن کاریوتیپ بر اساس پارامتر های %S و DRL ، %TFاستبینز و لوان نشان داد که متقارن ترین کاریوتیپ مربوط به اکوتیپ اراک و نامتقارن ترین کاریوتیپ مربوط به اکوتیپ استهبان و الیگودرز می باشد. بنابراین اکوتیپ اراک قدیمی تر از سایر اکوتیپ ها و اکوتیپ های استهبان و الیگودرز متکامل ترین اکوتیپ ها می باشند

تقارن، سیتوژنتیک، کروموزوم